Shutterstock

Is vuurwerk schadelijk voor het milieu?

Na vuurwerk hangt er zo’n dikke laag rook. Maar is die rook slecht, bijvoorbeeld voor de ozonlaag?

De lucht kan na vuurwerk dik zijn van de rook, en plaatselijk kan die rook een probleem zijn.

Maar over het algemeen wordt vuurwerk niet als een groot milieuprobleem beschouwd. Meestal duurt het maar kort en bovendien vindt veel van de verbranding zo hoog in de lucht plaats dat de rook sterk verdund wordt.

Vuurwerk laat zware metalen achter

De rook bevat geen gassen die de ozonlaag kunnen beschadigen, maar kan wel chemische verbindingen bevatten van natrium, barium, koper, aluminium, titanium en strontium.

Ook bevat vuurwerk de zware metalen lood, kwik en cadmium, die – net als de andere stoffen – gebruikt worden om het vuurwerk kleur te geven.

In het ergste geval kunnen deeltjes van de chemische verbindingen leiden tot tijdelijke luchtvervuiling, vooral als er veel pijlen tegelijkertijd worden afgevuurd.

Een onderzoek van het tijdschrift Atmospheric Environment duidt er bijvoorbeeld op dat de zogeheten PM2,5-concentraties sterk stijgen op de Amerikaanse Onafhankelijkheidsdag, 4 juli.

🔎 MICRODEELTJES: 24 keer zo dun als een mensenhaar – en gevaarlijk:

PM2,5-deeltjes zijn maar 0,0025 millimeter – of 2,5 μm – in diameter: 20 keer zo klein als een mensenhaar. Deze fijne deeltjes blijven meestal niet hangen in de neus en kunnen zich zo in de longen nestelen.

© U.S. Environmental Protection Agency

PM2,5 wordt gebruikt om deeltjes te beschrijven met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer, zoals uitlaatdeeltjes of extreem kleine stukjes metaal.

De deeltjes zijn schadelijk voor mensen omdat ze diep in de longen kunnen belanden, waar ze de zeer kleine luchtholtes die normaal gesproken zuurstof naar de bloedbaan sturen, kunnen irriteren en afbreken. Zo kunnen ze dus de longfunctie dwars zitten.

Evenzo wijzen onderzoeken uit onder meer Nederland en Colombia uit dat de luchtvervuiling in steden op oudejaarsavond erger wordt.

Al een paar dagen na de nieuwjaarsviering lijkt de deeltjesvervuiling van de vuurpijlen echter weer te zijn verdwenen.

Landen leggen vuurwerk aan banden

Naast de directe luchtverontreiniging kan ook de neerslag van de zware metalen voor problemen zorgen.

In Stockholm, waar vroeger in verband met een bepaald festival in vijf dagen tijd 9 ton vuurwerk werd afgestoken, lag de neerslag van zware metalen uit het vuurwerk in die periode op circa 1 procent van de jaarlijkse neerslag in de stad.

Andere studies geven aan dat zware metalen uit vuurpijlen meren en rivieren kunnen vervuilen.

Omdat het afsteken van vuurwerk ook geluidsoverlast en zwaar letsel veroorzaakt, kiezen verschillende landen ervoor om het gebruik aan banden te leggen.

In veel landen, waaronder Nederland en België, zit vuurwerk afsteken er dit jaar sowieso niet in vanwege de coronacrisis.