Niet alleen mensen kunnen ernstige problemen krijgen door de toenemende luchtvervuiling.
Een nieuw onderzoek toont aan dat fijnstof ook grote gevolgen kan hebben voor de insectenpopulatie op aarde.
Vooral kleine organismen kunnen mogelijk moeilijker voedsel en potentiële partners vinden als de vervuiling toeneemt.
Op de lange termijn betekent dit minder insecten, wat het evenwicht van ecosystemen ernstig kan verstoren, waarschuwen de onderzoekers.
Vervuiling verwart de vliegen
Onderzoekers van de universiteit van Melbourne publiceerden onlangs een studie, waarbij ze aan de hand van experimenten keken of meer door de mens veroorzaakt fijnstof invloed heeft op insecten.
Ze stelden onder meer gewone huisvliegen 12 uur lang bloot aan het vervuilingsniveau van de Chinese hoofdstad Beijing. De insecten moesten vervolgens door een Y-vormig doolhof navigeren, waar de onderzoekers geursporen van voedsel of vruchtbare vrouwtjes in hadden aangebracht.
Vliegen die niet een half etmaal in de Chinese smog hadden doorgebracht, kozen meestal de juiste route naar voedsel of seks.
De vliegen die waren blootgesteld aan de hoge luchtvervuiling, deden dat niet. Zij leken willekeurig te kiezen welke kant ze op vlogen: de helft koos de route naar genot, de andere helft vloog een teleurstelling tegemoet.
Vuil op antennes blokkeert kompas van de insecten
Volgens de onderzoekers verdwalen de vliegen doordat de toegenomen vervuiling hun reukvermogen blokkeert.
De antennes van vliegen fungeren als een zeer gevoelige neus, waardoor ze geuren kunnen waarnemen. Uit eerder onderzoek bleek dat vliegen bij gunstige weersomstandigheden rottend vlees tot op wel 7 kilometer afstand kunnen ruiken.
Maar als de vervuiling toeneemt, is de kans groter dat de antennes van de vliegen bedekt worden met een laagje fijnstof.
Met behulp van een elektronenmicroscoop konden de onderzoekers zien dat deeltjes van stoffen zoals giftige zware metalen, kolen, aardolie, benzine en koolwaterstoffen zich hechten aan de antennes van de vliegen.
En hoewel de vliegen die door de smog van Beijing waren gevlogen, hun antennes op dezelfde manier en net zo vaak probeerden schoon te maken als hun soortgenoten, lukte dit minder goed.
Het fijnstof schakelt zodoende de gps van de insecten uit, schrijven de onderzoekers.
Verdere tests van de hersenen van de beestjes bevestigden dat vuil op de antennes resulteerde in minder elektronische geursignalen van het olfactorisch vermogen (de reukzin) van de vliegen.
Meer vervuiling verwijdert belangrijke insecten uit ecosystemen
De conclusie van de onderzoekers is duidelijk: als de vervuiling blijft toenemen, komen er in de toekomst minder insecten.
En dat kan ernstige gevolgen hebben voor grote en uiteenlopende ecosystemen over de hele wereld, zegt hoogleraar Mark Elgar, een van de onderzoekers.
‘Veel insecten spelen een cruciale rol bij de bestuiving van planten (waaronder bijna alle gewassen waarvan we voor ons voedsel afhankelijk zijn), de afbraak van rottend weefsel en de recycling van voedingsstoffen,’ legt Elgar uit.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is de luchtlaag boven 40 procent van het land meer vervuild dan de aanbevolen 10 microgram per kubieke meter zware koolwaterstofdeeltjes.