Laatste waarschuwing van VN-panel: Toekomstig klimaat wordt dit decennium beslist

Het beleid tot 2030 zal bepalen in hoeverre de opwarming van de aarde kan worden beperkt, zegt het klimaatpanel.

Donau-floden i Tyskland gik over sine bredder i 2021. Et syn, tyskerne risikerer at opleve oftere i takt med, at klimaet bliver varmere.

© Shutterstock

Het eindrapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat maandag werd gepubliceerd, is bloedserieus.

We zien nu al steeds meer ernstige hittegolven en overstromingen door klimaatverandering. We doen niet genoeg om die te beperken, en met elke temperatuurstijging worden de risico’s groter.

Maar het rapport – een concluderend document van het panel, dat de klimaatverandering na 1990 onderzocht – is ook hoopvol.

Er zijn namelijk wel degelijk haalbare mogelijkheden om de samenleving aan te passen en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

‘Het rapport benadrukt de noodzaak van ambitieuzer beleid en laat zien dat als we nu actie ondernemen, we nog steeds een bewoonbare, duurzame toekomst tegemoet gaan,’ vertelt de Zuid-Koreaanse Hoesung Lee, voorzitter van het IPCC.

Maar dan moet er wel snel iets gebeuren. De beslissingen die dit decennium vallen, bepalen voor een groot deel of de opwarming van de aarde 1,5 of 2 graden wordt.

Bijna alle landen werden het in 2015 eens dat we de aarde niet meer dan 2 graden moeten laten opwarmen, en het liefst maximaal 1,5 graad, omdat we anders onherstelbare schade toebrengen aan de natuur.

De temperatuur is al 1,1 graden gestegen sinds de industrialisering, en de meest nauwkeurige schattingen geven aan dat we binnenkort de 1,5 graad passeren.

Elke regel in het rapport is vorige week grondig herlezen en verduidelijkt tijdens een marathonbijeenkomst in Zwitserland, want alle 200 landen moeten het rapport steunen.

De Nederlandse afvaardiging van onderzoekers wordt uitgekozen door de IPCC-coördinatiegroep, wat weer onder het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) valt. Onder meer de klimaatonderzoekers Detlef van Vuuren en Aimee Slangen hebben meegewerkt aan het rapport.

Dit decennium is cruciaal

Het rapport bouwt voort op acht jaar onderzoek, en daarom zal er dit decennium niet nog zo’n rapport gemaakt kunnen worden.

‘We moeten nog dit decennium zorgen dat we veel minder CO2 uitstoten, als we nog onder de 1,5 graad willen blijven. Daarom is dit document van groot belang voor de besluiten die moeten worden genomen.’

Dat geeft de Deense onderzoeker Adrian Lema mee aan politici die later dit jaar bijeenkomen in de Verenigde Arabische Emiraten tijdens de COP28.

Daar zal deze algemene, wetenschappelijke basis het uitgangspunt zijn.

‘Het document is verbindend. En daarom speelt het een rol in beleidsvorming.’

Het rapport valt samen met een klimaatbijeenkomst in Denemarken op maandag en dinsdag, waar het proces in aanloop naar de klimaattop later dit jaar wordt afgetrapt.