Op woensdag 21 december 2022 gaan we weer lichtere tijden tegemoet, als op het noordelijk halfrond de winterzonnewende plaatsvindt.
In Amsterdam duurt de dag maar 7 uur, 40 minuten en 40 seconden, en in Brussel 7 uur, 56 minuten en 18 seconden.
Maar de volgende dag krijgen we er alweer een paar seconden daglicht bij.
De dag vóór de winterzonnewende is de Noordpool 24 uur lang in het donker gehuld.
Wat is de winterzonnewende?
Tijdens de winterzonnewende op het noordelijk halfrond staat de noordelijke as van de aarde het verst van de zon weg gekeerd – waardoor het het minste daglicht krijgt.
Winterzonnewende op het noordelijk halfrond.
Dit komt doordat de aarde onder een hoek staat ten opzichte van de zon – een hoek van 23,5 graden.
Op de dag van de winterzonnewende staat de Noordpool als gevolg van de hoek van de aarde op het verst mogelijke punt van de zon.
De zon bereikt dan zijn zuidelijkste positie aan de hemel, waarna hij weer naar het noorden beweegt.
Tijdens de zomerzonnewende bereikt de zon zijn noordelijkste positie aan de hemel. De twee tijdstippen waarop de zon precies in een tussenpositie staat, worden equinox genoemd.
Wanneer valt de winterzonnewende?
Het moment dat de zon van richting lijkt te veranderen, valt in 2022 op 21 december om 22.48 uur. Dit is de officiële winterzonnewende.
In 2023 valt de winterzonnewende op 22 december om 04.27 uur.
We krijgen 3 minuten meer zon
Tot aan de zomerzonnewende, die in 2023 op het noordelijk halfrond op 21 juni valt, worden de dagen telkens gemiddeld 3 minuten en 20 seconden langer.
Vlak na de winterzonnewende stijgt de daglengte het minste, maar in maart – rond de equinox – krijgen we 5 minuten meer daglicht per etmaal.
De zonnewende vindt over de hele wereld op dezelfde tijd plaats – rekening houdend met lokale tijdzones.
Terwijl we ons op het noordelijk halfrond kunnen verheugen op langere dagen, is het in het zuiden omgekeerd: hier markeert de zonnewende in december de langste dag en worden de dagen vanaf nu korter.
Zonnewende – winterzonnewende en zomerzonnewende – werden vóór de komst van het christendom gevierd met twee feesten in het jaar.
Germanen vierden de zonnewende
De oude Germanen vierden feest rond de zonnewenden. Twee keer per jaar stonden ze erbij stil dat de dagen weer langer of juist korter werden.
Vóór het christendom viel het winterzonnewendefeest tijdens de zogenoemde midwinternachten van 13 tot 15 januari.