Winterzonnewende: De kortste dag van het jaar
Vanaf zondag 22 december 2019 gaan we lichtere tijden tegemoet, want op het noordelijk halfrond is dan de winterzonnewende.
In Amsterdam duurt de dag maar 7 uur, 40 minuten en 42 seconden, en in Brussel 7 uur, 56 minuten en 20 seconden.
Maar de volgende dag krijgen we er alweer een paar seconden daglicht bij.
Op de dag van de winterzonnewende is de Noordpool 24 uur in het donker gehuld.
Wat is de winterzonnewende?
Tijdens de winterzonnewende op het noordelijk halfrond staat de noordelijke as van de aarde het verst van de zon weg gekeerd – waardoor het het minste daglicht krijgt.
Dit komt doordat de aarde onder een hoek staat ten opzichte van de zon – een hoek van 23,5 graden.
Op de dag van de winterzonnewende staat de Noordpool als gevolg van de hoek van de aarde op het verst mogelijke punt van de zon.
De zon bereikt dan zijn zuidelijkste positie aan de hemel, waarna hij weer naar het noorden beweegt.
Tijdens de zomerzonnewende bereikt de zon zijn noordelijkste positie aan de hemel. De twee tijdstippen waarop de zon precies in een tussenpositie staat, worden equinox genoemd.
Wanneer valt de winterzonnewende?
Het tijdstip waarop de dagen weer lengen, valt in het jaar 2019 op 22 december, om 05.19 uur om precies te zijn. Dat is de officiële winterzonnewende.
In 2020 valt de winterzonnewende op 21 december om 11.02 uur en in 2021 op 21 december om 16.59 uur.
We krijgen 3 minuten meer zon
Tot de zomerzonnewende – die in 2020 op het noordelijk halfrond op 20 juni valt – worden de dagen gemiddeld 3 minuten en 20 seconden langer.
Vlak na de winterzonnewende stijgt de daglengte het minste, maar in maart – rond de equinox – krijgen we 5 minuten meer daglicht per etmaal.
De zonnewende vindt over de hele wereld op dezelfde tijd plaats – rekening houdend met lokale tijdzones.
Terwijl we ons op het noordelijk halfrond kunnen verheugen op langere dagen, is het in het zuiden omgekeerd: hier markeert de zonnewende in december de langste dag en worden de dagen vanaf nu korter.
Voor het christendom werd de zonnewende twee keer per jaar gevierd.
Germanen vierden de zonnewende
De oude Germanen vierden feest rond de zonnewenden. Twee keer per jaar stonden ze erbij stil dat de dagen weer langer of juist korter werden.
Vóór het christendom viel het winterzonnewendefeest tijdens de zogenoemde midwinternachten van 13 tot 15 januari.
