Black ice ziet er zwart uit omdat het zo doorzichtig is dat het asfalt van de weg erdoorheen schemert.
Dit verraderlijke verschijnsel ontstaat wanneer gesmolten ijs of sneeuw weer bevriest en een dun, onzichtbaar laagje vormt op de rijbaan. Omdat automobilisten dit ijslaagje niet kunnen zien, ontstaan er gevaarlijke situaties en slippen auto’s soms alle kanten op.
IJs wordt onzichtbaar door temperatuurwisseling
1. Sneeuw smelt overdag
Overdag kruipt de temperatuur boven het vriespunt. Daardoor smelt veel sneeuw die in de berm is beland.
2. Water spoelt strooizout weg
Het smeltwater stroomt in een laag over de rijbaan en neemt eventueel strooizout mee, waardoor de weg nog sneller bevriest.
3. Nachtvorst vormt zwart ijs
In de avond en nacht zakt de temperatuur tot onder het vriespunt. Het water op de weg bevriest, en het ijslaagje is zo doorzichtig dat het donkere asfalt zichtbaar blijft.
Dit verschijnsel kan ook optreden als het regent en de temperatuur onder de 0 °C ligt, waardoor de natte weg bevriest. Het is dan een vorm van ijzel. En ten slotte kan black ice worden gevormd door onderkoelde regendruppels, dus met een temperatuur onder de 0 °C. Zodra de druppels de weg raken, bevriezen ze en vormen ze ijzel.
Botsing van meer dan 60 auto’s
In alle drie de gevallen is het resultaat eender. Op het eerste gezicht lijkt het alsof er niets aan de hand is, maar in feite is het verraderlijk glad – en een groot ongeluk in de VS in 2013 is daar het afschrikwekkende bewijs van.
Op 1 december dat jaar lag er een laagje black ice op de Amerikaanse snelweg Interstate 290 toen het had geregend en het water op de koude weg meteen was bevroren. Drie vrachtwagens en meer dan 60 auto’s waren betrokken bij een enorme kettingbotsing op een stuk weg van 500 meter lang.
Het ijs lag op de helling heuvelaf, waardoor aankomende automobilisten de verongelukte auto’s pas zagen toen ze over de top waren. Op dat moment konden ze al niet meer remmen, waardoor de ravage nog veel groter werd.
Het ongeluk gebeurde enkele dagen na Thanksgiving, toen er veel auto’s op de wegen waren.
Black ice is ook een bekende term in de scheepvaart en vormt een potentiële bedreiging voor schepen. Black ice op zee is geen water dat is gesmolten en weer bevroren, maar ijs dat onder zo’n hoge druk in een gletsjer is ontstaan dat het doorzichtig is geworden.