1. Sneeuwvlok bevat 100 ijskristallen
Wat is sneeuw? Sneeuw ontstaat als waterdamp bij zeer lage temperaturen in ijs verandert. Afhankelijk van onder meer de temperatuur ontstaan er ijskristallen met ten minste 80 verschillende vormen, zoals naaldjes en prisma's. De ijskristallen plakken net zo lang aan elkaar tot ze zwaar genoeg zijn om als sneeuw omlaag te vallen. Doorgaans bereiken ze daarbij een snelheid van circa 5 kilometer per uur.
Eén vlok sneeuw kan tot 100 kristallen bevatten en een diameter van 2,5 centimeter hebben.
2. De grootste vlok sneeuw had een diameter van 38 centimeter
Volgens het Guiness Book of Records viel de grootste sneeuwvlok aller tijden in januari 1887 tijdens een storm in Fort Keogh in de Amerikaanse staat Montana.
Deze sneeuwvlok had naar verluidt een diameter van 38 centimeter en was dus zo groot als een strandbal.
3. Temperatuur bepaalt de vorm van vlokken sneeuw
Hoe kouder de wolk, hoe kleiner de ijskristallen die sneeuw vormen. Foto: Shutterstock
IJskristallen, die als vlokken sneeuw naar de aarde vallen, ontstaan wanneer de temperatuur in een wolk tot onder het vriespunt daalt. Vanwege de structuur van watermoleculen hebben ijskristallen bijna altijd een symmetrische, zeshoekige vorm. Het precieze voorkomen van ijskristallen hangt af van de temperatuur en vochtigheidsgraad van de lucht.
Hoe kouder de wolk, hoe minder waterdamp hij kan bevatten. Daardoor worden de ijskristallen klein en compact. Omgekeerd worden de ijskristallen bij hogere temperaturen groter. Dan bevat de wolk immers meer waterdamp.
4. Er bestaan identieke vlokken sneeuw
Eind 19e eeuw begonnen wetenschappers zich voor sneeuwvlokken te interesseren, en ze stonden versteld van de variatie in de vorm van sneeuwvlokken.
Hun waarnemingen leidden tot de stelling dat twee sneeuwvlokken nooit identiek konden zijn. In 1988 ontdekten Amerikaanse meteorologen echter twee gelijke sneeuwvlokken, waarmee was aangetoond dat de stelling een mythe was. De vorm van vlokken sneeuw loopt weliswaar sterk uiteen, maar het aantal mogelijkheden is beperkt.
5. Sneeuw van nul graden geeft de perfecte sneeuwbal
De eigenschappen van een sneeuwbal hangen af van de omstandigheden waaronder hij wordt gemaakt.
Bij temperaturen onder het vriespunt bevat de sneeuw vrij weinig water, waardoor een sneeuwbal ongelijkmatig wordt. Bij temperaturen van 0 graden of hoger is het watergehalte hoger, zodat de sneeuwbal minder compact is en makkelijker gevormd kan worden. Als het rond het vriespunt is, kun je dus de perfecte sneeuwbal maken.
Het grootste sneeuwballengevecht aller tijden vond in 2013 in de Amerikaanse stad Seattle plaats. 5834 mensen namen eraan deel, en de 'munitie' woog bij elkaar 74 ton.
6. Sneeuw leidde tot een bloedbad
In de VS veroorzaakten sneeuwballen het zogeheten Bloedbad van Boston op 5 maart 1770.
Het incident begon toen een Britse soldaat een jongetje dat hem uitgedaagd had, sloeg. De jongen trommelde wat vrienden op, en samen bekogelden ze de soldaat met sneeuwballen, ijs en afval.
Al snel stroomden de mensen toe. Opstandelingen bleven de Britse soldaten bekogelen met ijsballen en stenen. De Britten verzetten zich niet, maar toen een van hen door een stuk hout werd geraakt, viel hij om en ging zijn geweer per ongeluk af. Er brak paniek uit, en de soldaten openden het vuur op de menigte.
Er vielen vijf doden en zes gewonden.
7. Zo ontstaat een lawine van sneeuw
Skiërs kunnen een lawine veroorzaken als ze op instabiele sneeuw staan. Foto: Shutterstock
Lawines ontstaan als de haarfijne balans die ervoor zorgt dat de sneeuw op een berghelling blijft liggen, verstoord wordt. Sneeuw op bergen bestaat meestal uit twee lagen. Onderop ligt de oudere sneeuw, die zwaar en compact is, en bovenop ligt een laag versere sneeuw. Doordat de sneeuw op een helling ligt, trekt de zwaartekracht aan de verse, minder compacte sneeuw. Het enige wat de twee lagen bij elkaar houdt, is de wrijvingsweerstand ertussen.
Als de onderste laag sneeuw door een of andere oorzaak lichter is dan de bovenste, raakt het evenwicht tussen zwaartekracht en wrijvingsweerstand verstoord. De kleinste verandering, bijvoorbeeld een langskomende skiër, kan dan een lawine veroorzaken.
De dodelijkste lawine sinds mensenheugenis vond in 1916 in de Italiaanse Alpen plaats. Er kwamen zo'n 10.000 mensen bij om het leven.
8. Sneeuwpop van zes ton breekt alle records
Sneeuwpoppen worden sinds 1380 in teksten genoemd, maar de traditie gaat vermoedelijk veel verder terug. De grootste sneeuwpop ooit gebouwd was 37 meter hoog en stond in 2008 in de Amerikaanse staat Maine. Het duurde een maand om het zes ton zware bouwwerk van sneeuw uit de grond te stampen. Overigens stelde deze sneeuwpop een vrouw voor.
9. Sneeuw doodde 4000 mensen
In februari 1972 werd Iran getroffen door een sneeuwstorm. Ongeveer 4000 mensen vonden hierbij de dood. Het noodweer duurde zes dagen, en op sommige plaatsen werd de sneeuw tot bijna 8 meter opgestuwd. Meerdere dorpen werden met inwoners en al compleet bedolven onder de sneeuw.
10. IJskristallen maken sneeuw wit
Sneeuw is wit vanwege de gekartelde vorm van de ijskristallen. Wanneer het zonlicht op de kristallen valt, wordt het verstrooid en in alle richtingen weerkaatst. Hierdoor ziet sneeuw er wit uit.
11. Er is 9% kans op sneeuw met kerst
De kans op een witte kerst is in Nederland en België zo'n 9 procent. In Nederland moet er in De Bilt op beide kerstdagen een gesloten sneeuwdek liggen om officieel van een witte kerst te kunnen spreken, in België moet er op 25 december in Ukkel minstens 1 centimeter sneeuw liggen.
Andere landen hebben weer andere definities. In de VS moet er bijvoorbeeld op Eerste Kerstdag om 7.00 ten minste 2,5 centimeter sneeuw liggen.