De horeca van Westbrook was er als de kippen bij om een slaatje te slaan uit de spectaculaire aanblik. ‘Kom langs, maak een selfie en pik een ontbijtje mee bij een van onze fantastische restaurants,’ schreef het stadsbestuur dinsdag op Facebook onder de kop ‘Mysterieuze ijscirkel is er nog’.
Rotatie slijpt randen eraf
De media en de burgers hadden twee vragen: waardoor is de ijsschots zo rond als een cirkel, en waarom draait hij rond? De eerste vraag is redelijk makkelijk te beantwoorden.
De enorme ijsschots is ontstaan uit kleinere stukken ijs in de rivier, die aan elkaar zijn gevroren. Dat is alleen mogelijk als het water kalm is, en dat is het op de plek waar de rivier zich verbreedt. Het brede gedeelte is duidelijk te zien op de dronebeelden.
De randen van de langzaam groeiende reuzenijsschots worden steeds bijgeslepen doordat hij op laag water over de rivierbodem schraapt. Daardoor houdt hij zijn ronde vorm. Maar hoe komt het dat hij überhaupt ronddraait?
Eerder dachten wetenschappers dat de rotatie veroorzaakt werd door turbulentie – onregelmatige bewegingen van het water – in de rivier. Maar zes onderzoekers van de faculteit natuurkunde in het Belgische Luik verwezen die theorie naar de prullenbak omdat alle ijscirkels met ongeveer dezelfde snelheid lijken te roteren, ongeacht de grootte.
Dat zou niet het geval zijn als ze werden veroorzaakt door turbulentie in het water.
Smeltwater creëert lage druk onder water
In het laboratorium lieten de wetenschappers kleinere ijscirkels rustig smelten in een waterbad. Na een paar minuten begonnen ze uit zichzelf te roteren.
Bij nader onderzoek bleek dat dat kwam door een draaikolk van smeltwater die onder het ijs ontstond en naar de bodem van het bassin zakte.
De kracht in zo’n draaikolk hangt af van de hoeveelheid smeltwater, die weer beïnvloed wordt door de omvang van de ijscirkel. Op deze manier kan verklaard worden waardoor alle ijscirkels met ongeveer dezelfde snelheid rondtollen.
Roterende ijscirkels zijn zeldzaam, en met een diameter van 90 meter is die in Westbrook een van de grootst bekende. Het verschijnsel treedt niet alleen in Noord-Amerika op, maar is ook geobserveerd in Scandinavië, onder meer in de Zweedse rivier Piteälven en de Noorse Nidelva.
