Hoor het geluid: Planten kunnen zeggen dat ze water nodig hebben

Wetenschappers hebben geluiden opgenomen die vermoedelijk noodkreten van planten zijn, wanneer ze te weinig water hebben of beschadigd zijn.

Tomatplanters lyde optages.

Het menselijk oor kan de geluiden van tomatenplanten niet horen, maar onderzoekers kunnen het geklik van de planten opnemen en versterken.

© Ohad Lewin-Epstein

Iedereen kan ten prooi vallen aan stress, en daar hoef je geen mens voor te zijn. Zelfs planten kampen met stress, en volgens een Israëlisch onderzoek in het tijdschrift Cell geven ze het zelfs luid en duidelijk te kennen als ze bijvoorbeeld dorst hebben of als er een tak wordt afgeknipt.

De geluiden bevinden zich echter in het frequentiegebied van 20 tot 100 kilohertz, wat zo hoog is dat de mens ze niet kan horen.

‘Het zijn korte klikjes, en het heeft eigenlijk wel iets weg van het maken van popcorn,’ zegt Lilach Hadany, hoogleraar moleculaire biologie aan de universiteit van Tel Aviv.

De fascinerende klikgeluiden zouden afkomstig zijn van luchtbelletjes in de planten, die regelmatig barsten.

Bij de gestreste planten pikten de onderzoekers tussen de 30 en 50 klikjes per uur op, zonder duidelijk patroon in de tussenpozen.

Goed gedijende planten lieten echter nog geen klik per uur horen, waardoor ze extreem stil waren vergeleken met de gestreste.

Wie luistert er mee?

Volgens het onderzoek, dat tomaten- en tabaksplanten omvatte, piekte de hoeveelheid klikken na vijf dagen zonder water. Daarna nam het aantal klikken gestaag af, terwijl de planten langzaam uitdroogden.

De geluiden, die werden opgenomen door de planten in een studio met gevoelige opnameapparatuur te plaatsen, bleken te variëren al naar gelang het soort stress waaraan de planten waren blootgesteld.

Met een speciaal algoritme konden de onderzoekers ook met ongeveer 70 procent zekerheid vaststellen of een plant bijvoorbeeld watergebrek had of gesnoeid was.

Deze kennis zou waardevol kunnen zijn voor de landbouwsector, omdat boeren zo te weten kunnen komen wanneer ze water moeten geven en hoeveel.

‘We namen waar dat planten als maïs, tarwe, druiven en cactussen ook geluiden maakten als ze gestrest waren,’ zegt Hadany.

Hadany’s team toonde in een eerder onderzoek al aan dat de teunisbloem meer nectar produceert als hij omringd wordt door zoemende bijen.

Ze is daarom benieuwd of de klikgeluiden van tabaks- en tomatenplanten te gebruiken zijn om andere planten in de buurt te waarschuwen als ze bijvoorbeeld worden aangevallen door dieren, en of andere organismen de geluiden kunnen horen en erop kunnen reageren, zo is te lezen in het tijdschrift Cell.