Dit is het geheim van de fantastische vruchtbaarheid van de naakte molrat
In veel opzichten is de naakte molrat een wandelend mysterie. Nu heeft zijn genetische puzzel er een cruciaal stukje bij.
De naakte molrat lijkt qua uiterlijk en gedrag niet op enige andere diersoort.
Roze, rimpelig en bijna helemaal kaal. De naakte molrat valt in ieder geval op, maar dat is nog niet alles.
Het halfblinde knaagdier lapt ook zo ongeveer elke biologische regel voor zoogdieren aan zijn laars.
Hij voelt geen pijn, kan in vergelijking met andere zoogdieren bizar oud worden – tot wel 30 jaar – en blijft tot het einde gezond.
Maar een nog groter mysterie heeft wetenschappers jarenlang hoofdbrekens bezorgd.
De vrouwelijke naakte molrat kan jongen baren tot haar dood – en een Amerikaans-Canadees onderzoeksteam is er eindelijk achter hoe dat kan.
De ontdekking wordt beschreven in een artikel in het tijdschrift Nature Communications
Veel eicellen
In vergelijking met muizen worden naakte molratten geboren met een buitengewoon groot aantal eicellen, zo ontdekten de onderzoekers.
Als ze acht dagen oud is, heeft het gemiddelde molratvrouwtje 1,5 miljoen eicellen in beide eierstokken – 95 keer zo veel als een muis van dezelfde leeftijd.
Alsof dat nog niet genoeg is, lijkt het aantal eicellen met de dag toe te nemen.
Endocrinoloog Ned Place van de Cornell University noemt de ontdekking ‘buitengewoon’.
‘Het staat op gespannen voet met het bijna 70 jaar oude dogma dat vrouwelijke zoogdieren voor of kort na de geboorte over een beperkt aantal eicellen beschikken, zonder latere toevoegingen aan de eierstokreserve,’ zegt hij.
De onderzoekers vermoeden dat de levenslange vruchtbaarheid van de naakte molrat een bijzondere aanpassing is aan hun lange leven en unieke sociale structuur.
Onder de Oost-Afrikaanse savanne leeft de naakte molrat in grote kolonies, die meestal uit 20 tot 300 individuen bestaan en geleid worden door een dominante, agressieve koningin. Zij is de enige die jongen baart.
Die is het gevolg van het feit dat de dieren in kolonies leven, net als bijen en mieren, en elke kolonie heeft meestal maar één koningin die zich voortplant.
Als zij sterft, moeten andere vrouwtjes bereid zijn om tot de dood te vechten om haar plaats in te nemen.
Dit verklaart volgens de onderzoekers waarschijnlijk waarom zelfs vrouwtjes die zich niet actief voortplanten hun leven lang volop geslachtscellen in hun eierstokken lijken te houden.
De onderzoekers benadrukken dat verder onderzoek nodig is bij oudere naakte molratten om te zien of de cellen in de eierstokken in het laatste deel van het leven tekenen van veroudering vertonen.
Er is echter reden om aan te nemen dat de hoge vruchtbaarheid tientallen jaren aanhoudt, zeggen ze.