In 1955 stuitte de Amerikaanse fossielenjager Francis Tully op een versteend, bizar zeewezen in de fossielenafzetting Mazon Creek in Illinois. Het vreemde dier werd al snel het ‘Tully-monster’ genoemd.
Een paar jaar later werd het eerste onderzoek gepubliceerd over de nieuwe vondst: het begin van een debat van bijna 70 jaar. Is het Tully-monster een gewerveld of ongewerveld dier?
Een team paleontologen van de universiteit van Tokio heeft het mysterie nu misschien opgelost.
Met behulp van moderne 3D-scans kan de strijd nu worden beslecht, schrijven ze in een paper in het tijdschrift Palaeontology.
Geen bewijs voor botten
De wetenschappelijke naam van het prehistorische dier is Tullimonstrum gregarium en het leefde 300 miljoen jaar geleden in de oceanen.
Dit zeewezen zou een langwerpig lichaam van ongeveer 15 centimeter lang hebben gehad met inktvisachtige vinnen aan het uiteinde. Zijn ogen staken als steeltjes uit zijn voorhoofd.
Zijn belangrijkste kenmerk is een lange, dunne slurf met een bek met tanden of een klauw.
Zijn unieke uiterlijk, en het feit dat er nooit botten of kraakbenige skeletten zijn gevonden, was voer voor heel wat speculaties.
Veel wetenschappers menen dat de structuren van het Tully-monster lijken op die van kaakloze kraakbeenachtige gewervelde zeedieren als lampreien – ook wel rondbekken. Anderen vinden dat hiervoor niet genoeg bewijs is.
Deze gekleurde dieptekaarten worden vaak gebruikt om voetsporen van dino’s te onderzoeken. Ook de structuur van het Tully-monster kon ermee worden onderzocht, en de 3D-scans konden worden vergeleken met die van andere fossielen uit Mazon Creek, die op dezelfde manier waren geanalyseerd.
3D-scan biedt uitkomst
De Japanse wetenschappers hebben nu vastgesteld dat Tullimonstrum een ongewerveld dier was.
Het team verzamelde 150 Tully-monsterfossielen en 70 andere fossielen uit Mazon Creek, ter vergelijking.
Deze fossielen werden geanalyseerd met een 3D-laserscan met hoge resolutie en met microtomografie, een techniek met röntgenstraling.
Hierbij werd gezocht naar kenmerken van gewervelde dieren, zoals myomeren of stukken skeletspierweefsel, een drielobbig brein, kraakbeen en vinstralen.
Deze kenmerken werden niet ontdekt, en hersenen, kieuwzakken, kraakbeen en vinstralen waren er al helemaal niet. De ‘tanden’ van de proboscis verschilden sterk van die van de lampreien waarmee hij is vergeleken.
We weten dus dat het Tully-monster ongewerveld was, maar nu is de vraag: wat voor soort ongewerveld dier was het?
Was het een ongewervelde met een soort wervelstructuur, zoals lancetvisjes, of leek hij meer op wormen en slakken?