De Sahara is de grootste woestijn ter wereld en beslaat bijna een derde van Afrika. We denken bij de Sahara vaak aan zand, maar grote delen van de woestijn bestaan uit steenvlakten, rosten en bergen. Met name in het westen en noorden zijn grote gebieden van de Sahara echter met zand bedekt.
Op sommige plekken vormt het zand slechts een dunne deken, maar elders kan de zandlaag honderden meters dik zijn. Als het waait, kunnen er in de woestijn tot 300 meter hoge duinen worden gevormd.
Zandstormen verplaatsen het zand in de Sahara
Door de wind wordt het zand in de Sahara langzaam verplaatst. Bij zandstormen waait een deel van het zand de zee op of het binnenland in, maar verreweg het meeste zand blijft in de Sahara, waar het door de heersende winden heel langzaam ronddraait. De beweging gaat tegen de klok in, waardoor het zand in de noordelijke Sahara van oost naar west beweegt en in de zuidelijke Sahara van west naar oost.
Rotstekeningen duiden erop dat de Saharawoestijn vroeger vruchtbaar was en dat er grote dieren leefden in het gebied dat later een woestijn werd.
Sahara was ooit vruchtbaar
Onder het zand in de Sahara bevinden zich verschillende soorten gesteente. Daarnaast zijn er met behulp van satellieten met speciale sensoren veel drooggevallen rivieren en meren ontdekt onder het woestijnzand.
Daaruit blijkt dat de Sahara een paar duizend jaar geleden een vruchtbaar gebied was. Ook het water dat op diverse plekken diep onder de woestijn zit, duidt daarop. Geologen hebben vastgesteld dat in elk geval een deel van het water er al minstens 200.000 jaar zit.
Kan de Sahara weer groen worden?
De Sahara kan mogelijk weer groen worden gemaakt. Onderzoekers van de universiteit van Maryland stelden klimaatmodellen op, waarbij grote windmolen- en zonneparken in de Sahara groene energie opwekken en de luchtvochtigheid in de woestijn verhogen. Dat laatste leidt tot neerslag, wat de regio weer groen kan maken.
Ook de naburige Sahel zal meer neerslag ervaren. Dat vergroot de mogelijkheden voor landbouw en de toegang tot drinkwater voor de bevolking.
Daarnaast kan een Sahara bedekt met windmolen- en zonneparken grote gebieden van schone energie voorzien. Er kan tot 79 terawatt worden opgewekt. Toen het onderzoek werd gedaan, in 2017, was de wereldwijde energiebehoefte ongeveer 18 terawatt.