Shutterstock
IJsland, landschap

IJsland is restant van gezonken continent

IJsland is misschien helemaal niet door vulkanen ontstaan. Volgens geologen is het eiland het laatste overblijfsel van een verdronken continent.

IJsland is mogelijk geen vulkaaneiland, maar het topje van een gezonken continent. Dat concluderen geofysicus Gillian R. Foulger en haar collega’s van de Durham University in Engeland in een nieuw boek.

De theorie kan verklaren waarom de korst onder IJsland veel dikker is dan hij zou moeten zijn als het eiland door een vulkaanuitbarsting was ontstaan.

IJsland ligt op een plek waar twee tektonische platen uit elkaar drijven en er heet magma uit vulkanen omhoogkomt. Af en toe duiken er rondom het hoofdeiland kleine vulkaaneilandjes op, dus de verklaring dat het hele landgebied door vulkanische activiteit is gevormd, ligt voor de hand.

Surtsey, vulkaan, eiland, IJsland

Rond het hoofdeiland van IJsland worden nog steeds nieuwe eilandjes gevormd. Zo ontstond Surtsey in de jaren 1960 door een jarenlange vulkaanuitbarsting. Nu beslaat Surtsey 1,3 km2.

© Howell Williams/NOAA

Er zijn echter aanwijzingen dat IJsland het restant van een continent is.

De tektonische platen – of de geologische korst – onder de oceanen zijn doorgaans 6-7 kilometer dik en die onder continenten 35-70 kilometer. Onder IJsland is de korst circa 40 kilometer dik – eerder continentale dan oceanische korst dus.

Geologen verklaarden dit doordat IJsland op een zogeheten geologische hotspot ligt, waar hevige vulkanische activiteit zeer snel nieuwe korst vormt.

Maar volgens Foulger houdt die theorie geen steek, want de korst is simpelweg dikker dan met die theorie te verklaren is.

Het continent Icelandia besloeg 600.000 vierkante kilometer.

Zij denkt dat IJsland het topje is van een continent van 600.000 vierkante kilometer in het noorden van de Atlantische Oceaan: het verloren continent Icelandia.

Volgens Foulger hoorde Icelandia bij het supercontinent Pangea, dat circa 175 miljoen jaar terug alle huidige continenten omvatte. Toen Amerika en Europa uit elkaar dreven, zonk de continentale korst van Icelandia en verdronk het continent. Alleen IJsland steekt nu nog boven het water uit.

De Britse onderzoekers willen de bodem onder IJsland doorzoeken op mineralen om vast te stellen of Icelandia echt heeft bestaan.

Als hun theorie klopt, is dat niet alleen interessant voor geologen. Het kan ook invloed hebben voor de rechten op onderzeese olie- en gasreserves.