ZHAO Chuang
Cratonavis zhui

Bizar prehistorisch wezen is een mix van dinosaurus en vogel

Een 120 miljoen jaar oud fossiel uit noordelijk China heeft de onderzoekers verrast.

Er is inmiddels consensus onder paleontologen dat vogels afstammen van dinosaurussen. Maar er is nog steeds een hoop wat we niet weten over de gevederde dieren, en dat bezorgt onderzoekers hoofdpijn.

Want wat voor dramatische veranderingen in lichaamsvorm en omgeving hebben de enorme vleeseters uiteindelijk kunnen veranderen in de gevleugelde dieren die we nu kennen?

Nu kan een compleet vogelskelet van een dier dat 120 miljoen jaar geleden leefde in wat nu China is, wetenschappers mogelijk helpen om die veranderingen beter te begrijpen.

Cratonavis zhui

Dagens fugler kan bevege overnebbet uavhengig av hjernekassen og underkjeven. Det kunne neppe fortidsfuglen Cratonavis zhui.

© WANG Min

Hybride vogel gereconstrueerd

De prehistorische vogel heeft de naam Cratonavis zhui gekregen, en het fossiel werd gevonden onder opgravingen ergens in Noord-China, waar paleontologen ook al eerder fossielen van gevederde dinosaurussen en de allereerste vogels vonden.

De paleontologen gebruikten röntgenstralen en geavanceerde computeranalyse, zogeheten CT-scans, om de botten in het rotsblok te bestuderen en de schedel te reconstrueren. Zo ontdekten ze dat die bijna identiek was aan de schedelvorm van dinosaurussen, zoals de T. rex. En dat is opmerkelijk, want het lichaam leek juist veel meer op dat van een vogel.

De onderzoekers gebruikten CT-scans om foto’s van de botten te maken en de 120 miljoen jaar oude prehistorische vogel te reconstrueren.

© WANG Min

‘De primitieve schedelvorm laat zien dat de meeste vogels in het Krijt, zoals de Cratonavis, hun bovensnavel niet los van hun hersenschedel en onderkaak konden bewegen,’ legt Dr. Li Zhiheng, een van de onderzoekers, uit in een persbericht.

Aantal kenmerken verschilt van huidige vogels

Het onlangs gevonden Cratonavis-fossiel wordt ergens geplaatst tussen de langstaartige dinosaurusvogel Archaeopteryx en andere prehistorische vogels met eigenschappen van hedendaagse vogels.

Daarnaast onderscheidt de hybride vogel zich van hedendaagse vogels door zijn extra lange schouderbladen en een lang bot in zijn voet. Daarom denken de onderzoekers ook dat de ontdekking zal helpen om de bijzondere evolutie van vogels te begrijpen.