39 miljoen jaar oude walvis was mogelijk grootste dier ooit

De onderzoekers dachten een grote rots te hebben gevonden, maar toen zagen ze wervels, ribben en delen van een heup.

De onderzoekers hebben zich een beeld van de walvis gevormd aan de hand van 17 grote botfragmenten. Van de kop zijn geen botten, dus naar de vorm en omvang daarvan is het gissen.

© Alberto Gennari

29 meter lang en een gewicht van 200 ton.

De blauwe vinvis heeft al lange tijd de titel van het grootste en zwaarste dier ooit.

Maar nu denken paleontologen van de National University of San Marcos in Peru dat een nog onbekend dier de status van de blauwe vinvis betwist.

Zijn wervels wegen ruim 100 kilo per stuk en zijn ribben zijn 1,5 meter lang.

Het gaat om een prehistorische walvis, Perucetus colossus, die meer dan 37 miljoen jaar geleden langs de kust van het huidige Peru zwom.

Hoewel de walvis ‘slechts’ zo’n 10 meter lang was, schatten de onderzoekers zijn gewicht tussen de 93 en 370 ton.

Als hij de 370 ton benaderde, is Perucetus colossus wat betreft lichaamsmassa het grootste dier dat ooit heeft geleefd.

‘De walvis heeft een grotere geschatte lichaamsmassa dan welke andere bekende zoogdieren en gewervelde zeedieren ook,’ zegt Eli Amson, coauteur van het onderzoek en paleontoloog bij het Naturkunde Museum Stuttgart.

Botten zo groot als rotsblokken

Toen de paleontologen de skeletresten van de walvis vonden in de Icavallei in het zuiden van Peru, waren ze niet meteen onder de indruk.

De botten waren zo groot dat ze dachten dat het rotsblokken waren.

De enorme walvisbotten worden van de vindplaats in Ica in Peru naar het natuurhistorisch museum in Lima vervoerd.

© Giovanni Bianucci

Dunne plakjes van de compacte fragmenten brachten echter aan het licht dat het botten waren van 13 wervels, vier ribben en delen van een heup.

De gevonden fossielen vertonen tekenen van uitgebreide pachyosteosclerose, een aandoening waarbij de botten verdikken en verdichten en die voorkomt bij zeehonden, zeekoeien en andere prehistorische walvissen.

Wat is pachyosteosclerose?

  • Botverdikking en -verdichting, ofwel pachyosteosclerose, komt vrij vaak voor bij zeezoogdieren.
  • Dankzij de compacte botten zijn de dieren zwaar genoeg om onder water te blijven.
  • Om te voorkomen dat ze door hun enorme botten naar de bodem zinken, hebben dieren met pachyosteosclerose genoeg weefsel in hun lichaam om te kunnen blijven drijven.
  • Zo bewaart het dier zijn evenwicht, zonder te veel energie te gebruiken om omhoog of omlaag te zwemmen.

Om het gewicht van de walvis te schatten, vergeleken de onderzoekers de botten met skeletten van levende en fossiele walvissen.

De lichaamsmassa is geschat aan de hand van het skeletweefsel.

‘We gebruikten de verhouding tussen skeletweefsel en alle andere weefsels die bekend zijn van levende soorten zeezoogdieren om de lichaamsmassa van Perucetus te schatten,’ zegt Amson.

Er is echter meer fossiel materiaal nodig om te bepalen hoe groot de walvis precies was. Doordat botresten van de kop ontbreken, weten we niet hoe het dier eruitzag.

‘Het fossiel mist de bovenste helft van het skelet, dus we hebben geen compleet beeld van de totale omvang van de walvis, wat een grote uitdaging is bij het schatten van het gewicht,’ zegt Nicholas Pyenson, walvisonderzoeker bij het National Museum of Natural History in Washington, die niet betrokken was bij het nieuwe onderzoek.

Toekomstige studies moeten uitwijzen hoe wijdverbreid deze bijzondere walvis was in de wereldzeeën.