Zelfopgelegde afsluiting van sociaal contact met vrienden en familie is als gevolg van verstedelijking, online mogelijkheden en stagnerende groei al decennia een toenemend probleem in Japan. De conditie heet hikikomori.
Ruim een half miljoen van de in totaal 126 miljoen Japanners lijden aan het hikikomori-syndroom. Ze hebben weinig goede vrienden en heel weinig sociale interacties.
De neiging om je terug te trekken is een wereldwijde trend geworden, ook onder kinderen en jongeren. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van twee hoogleraren psychologie in de US National Library of Medicine.
Geen contact met anderen
Hikikomori wordt gedefinieerd als je terugtrekken in je huis of kamer met weinig of geen sociaal contact, wat zes maanden tot meerdere jaren kan duren.
In milde gevallen hebben mensen twee à drie keer per week buitenshuis sociaal contact. In ernstige gevallen is er geen sociaal contact – zelfs niet binnen het gezin, als een van de gezinsleden de kamer niet wil verlaten en daardoor minimaal contact heeft met de anderen.
Jarenlang isolement
In een Japans onderzoek naar hikikomori uit 2016 werd geschat dat toen 541.000 Japanners leden aan het syndroom.
Circa 75 procent van hen leefde al meer dan een jaar in afzondering, waarvan de helft langer dan zeven jaar.
Veel mensen die zichzelf afzonderen zijn erg eenzaam, hebben een klein sociaal netwerk en aanzienlijke fysiologische of psychologische problemen zoals sociale angst, die sociale terugtrekking zowel veroorzaken als versterken. Dat blijkt uit steekproeven.
Hikikomori treft de EU
Doordat tijdens de coronapandemie de hele wereld in isolatie kwam te zitten, komt hikikomori nu ook op in Europa en andere werelddelen.
Uit een EU-onderzoek van vijf jaar geleden bleek dat 75 miljoen Europese volwassenen – 20 procent – maximaal één keer per maand familie of vrienden zag, en dat 8 procent zich vaak eenzaam voelde.
Recenter onderzoek uit de eerste maanden van de coronatijd in 2020 wees uit dat op dat moment 25 procent van de in totaal 447 miljoen EU-bewoners, inclusief kinderen en jongeren, vaak eenzaam was.
Sterk in opkomst bij jongeren
Alleen al onder kinderen en jongeren zijn gevoelens van eenzaamheid in het begin van de coronatijd verviervoudigd ten opzichte van vergelijkbaar onderzoek uit 2016.
Frankrijk was de trieste topscorer van de EU. Hier voelde 31,6 procent van de bevolking zich in die beginmaanden vaak eenzaam.
De EU heeft meerdere werkgroepen opgericht en onderzoeksrapporten samengesteld over eenzaamheid. Je vindt de rapporten onder deze link.