Het lijdt geen twijfel dat vriendschappen waardevol zijn. Eerder onderzoek heeft zelfs aangetoond dat goede vrienden ongelooflijk belangrijk zijn voor de levenskwaliteit van kinderen en jongeren.
Er was echter nog geen onderzoek naar de onderliggende mechanismen in de hersenen die vriendschappen zo belangrijk maken. Dat is er nu wel, en de onderzoekers vertellen ons hoeveel vrienden kinderen en jongeren idealiter moeten hebben om goed te gedijen.
Hun onderzoek is gepubliceerd in eLife, een gerespecteerd wetenschappelijk tijdschrift voor biomedische en levenswetenschappen.
Gezondere hersenen en betere cognitieve vaardigheden
De onderzoekers bestudeerden meer dan 23.000 kinderen en jongeren die al deelnamen aan de gerenommeerde Amerikaanse ABCD-studie (Adolescent Brain Cognitive Development). Door data, hersenscans en de concentratie van in totaal acht verschillende neurotransmitters te analyseren, ontdekten de onderzoekers dat elke extra vriend tot een maximum van vijf vrienden een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van de hersenen, cognitieve vaardigheden, mentale gezondheid en schoolprestaties.
Vijf vriendschappen was de bovengrens – of het afkappunt. Meer vrienden leverde geen extra voordelen op. Sterker nog: bij meer dan vijf goede vrienden namen de cognitieve vaardigheden af.
‘Dit is een onderzoek van hoge kwaliteit, uitgevoerd door bekwame wetenschappers,’ zegt Mona Bekkhus, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Oslo. Ze waarschuwt echter voor de gedachte dat jongeren koste wat het kost vijf vrienden moeten hebben.
Steunende en wederzijdse vriendschappen
‘We moeten niet vergeten dat dit een Amerikaans onderzoek is en dat de VS heel anders zijn. Hier hebben we iets kleinere scholen en is vijf misschien niet het optimale aantal vrienden. Het belangrijkste is dat de vriendschappen steunend en wederkerig zijn,’ legt ze uit.
Uit onderzoek blijkt dat het hebben van ten minste één echt goede vriend cruciaal kan zijn voor de kansen van kinderen om te slagen in het leven. Dit geldt vooral voor kwetsbare kinderen die het bijvoorbeeld thuis moeilijk hebben of gepest worden. Dat het goed is om meerdere goede vrienden te hebben, is ook logisch, want als je er maar één hebt en die is een week ziek, sta je er die week alleen voor.
Aan de andere kant is er een grens aan hoeveel vriendschappen iemand kan opbouwen en onderhouden zonder dat het oppervlakkig wordt en zijn waarde verliest.
Vrienden op meerdere plekken
Bekkhus raadt wel aan om vrienden te hebben uit meerdere omgevingen, omdat dit veel meer veelzijdigheid biedt.
‘Als je alleen vrienden hebt van school, kun je eenzaam worden als je van school verandert. Hetzelfde geldt als je alleen omgaat met vrienden met wie je sport en je plotseling stopt met die sport,’ legt Mona Bekkhus uit.
Maar als het kind actief is in meerdere omgevingen in de buurt, in sport of andere vrijetijdsactiviteiten, zijn er veel platforms waar vriendschappen kunnen worden gesloten en onderhouden.