De Body Mass Index (BMI) werd in de 19e eeuw door de Belgische wiskundige Adolphe Quételet geïntroduceerd om op basis van de toenmalige wetenschap een ‘normale man’ te definiëren.
Sinds de jaren 1950 wordt de formule wereldwijd in de gezondheidszorg gebruikt om overgewicht en ondergewicht te berekenen en daaraan gekoppeld de kans op ziekten als diabetes en kanker.
Maar de afgelopen jaren laten steeds meer onderzoekers zich kritisch uit over de BMI als enige maat voor een gezond gewicht. Want naar schatting wordt circa 30 procent van de bevolking met de traditionele berekening verkeerd geclassificeerd.
Onderzoekers van het Institute for Systems Biology in Seattle, VS hebben een nieuw model ontwikkeld dat een nauwkeuriger beeld zou geven van de gezondheid van het lichaam.
Bij de traditionele BMI-berekening wordt je gewicht vergeleken met je lengte om te beoordelen of je ondergewicht (BMI onder 18,5), een gezond gewicht (BMI tussen 18,5 en 25) of overgewicht (BMI boven 30) hebt.
De berekening en de grenswaarden zijn voor mannen en vrouwen gelijk, en de BMI wordt berekend door het gewicht in kilo’s te delen door het kwadraat van de lichaamslengte in meters.
Bloed van ruim 1000 mensen
In het nieuwe onderzoek, dat is gepubliceerd in het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature, introduceren de onderzoekers de nieuwe term ‘biologische BMI’, die is gebaseerd op bloedmonsters van meer dan 1000 personen.
De wetenschappers onderzochten de bloedmonsters onder andere op bepaalde eiwitten en stoffen die in het kader van de stofwisseling worden gevormd.
Vervolgens werden de bevindingen gecombineerd met data van verschillende andere monsters, waarmee de samenstelling van de darmflora en de genetische kans op een aantal ziekten werd gemeten.
Met behulp van kunstmatige intelligentie werden verschillende modellen ontwikkeld, die de gezondheid van de deelnemers nauwkeuriger in kaart brachten dan de traditionele BMI.
Het bleek onder andere dat positieve veranderingen in de levensstijl sneller een positieve verandering lieten zien in de biologische BMI dan in de traditionele BMI, en dat het goed mogelijk is om biologisch gezonder te worden zonder dat je afvalt.
‘We hebben laten zien hoe waardevol moleculaire profilering is om inzicht te verkrijgen in de complexe relaties tussen obesitas, een gezonde stofwisseling en chronische ziekten, en dat er naast de traditionele metingen van de BMI meerdere factoren moeten worden meegewogen om deze kwesties te begrijpen en te adresseren,’ aldus hoofdonderzoeker Noa Rappaport in een persbericht.
De wetenschappers erkennen zelf de beperkingen van hun onderzoek. Zo hebben ze maar een beperkt aantal moleculen bekeken. Toch denken ze dat de nieuwe biologische BMI de toekomst is. Ze hopen dat nieuwe technologische ontwikkelingen het goedkoper zullen maken om de tests uit te voeren en dat de meetmethode daarmee een echt alternatief kan worden voor de traditionele BMI.
Er is echter meer onderzoek nodig om de methode en de bruikbaarheid ervan bij verschillende bevolkingsgroepen te valideren.