Speel je genoeg met je kind? Zo ontwikkelt spelen de hersenen van kinderen
Spelen heeft een grote invloed op de ontwikkeling van kinderhersenen, en hoewel het ouders een welverdiende pauze kan geven, kunnen ze maar beter meespelen.
De interactie tussen kind en volwassene tijdens het spelen stimuleert de vorming van nieuwe hersencellen bij het kind.
Kinderen hebben de vrijheid, tijd en verbeelding om urenlang te spelen.
Ze kunnen eindeloze speelmogelijkheden vinden in hun omgeving en hebben de ruimte voor eindeloze nieuwsgierigheid en verkenning.
En misschien heb je wel de beste herinneringen aan spelen als je ouders of andere volwassenen meededen.
Een onderzoek van de University of Auckland toont nu aan dat spelen niet alleen een bron van vermaak is, maar ook bijdraagt aan de cognitieve, emotionele en fysieke vaardigheden van kinderen.
Het blijkt verder dat spelen nóg gunstiger is voor de ontwikkeling van de hersenen als volwassenen actief meedoen met kinderen.
De boeiende en repetitieve aard van spelen helpt kinderen de verbindingen in de hersenen te maken die benodigd zijn voor het leren.
Interactie bevordert hersenactiviteit
De onderzoekers maten de hersenactiviteit van spelende kinderen met beeldvormende technieken en maten ook de hersenactiviteit wanneer de kinderen met ouders en andere volwassenen speelden.
De interactie tussen kind en volwassene bleek de aanmaak van nieuwe hersencellen bij het kind en de band tussen hen en de volwassenen te stimuleren.
Signalen als geluiden, glimlachen en gebaren die worden uitgewisseld tussen kind en volwassene, ontwikkelen niet alleen de hersenen van het kind, maar vormen ook een emotionele band tussen de twee.
‘Communicatie beide kanten op kan al bij de geboorte beginnen en is een manier voor ouders om een band op te bouwen en actief betrokken te zijn bij de ontwikkeling van hun kinderen,’ zegt Felicia Low, onderzoeker op het gebied van gezondheid van moeder en kind aan de University van Auckland en een van de onderzoekers.
De bevindingen geven ook twee bijzonder interessante inzichten over spelen.
Pannen zijn even goed als duur speelgoed
Volwassenen moeten kinderen onder meer de vrijheid geven om zelf hun omgeving te verkennen en ze zelf laten uitzoeken hoe ze kunnen spelen.
‘Kinderen die speelgoed vrij mogen ontdekken, vinden meer functies en fantasierijke manieren om het te gebruiken dan kinderen die te zien krijgen hoe het speelgoed werkt,’ zegt Felicia Low.
Het onderzoek stelt verder vast dat duur speelgoed geen voorwaarde is voor creatief en boeiend spel. Alledaagse voorwerpen zoals blokken, ballen, potten en pannen, potloden en papier zijn prima geschikt om de cognitieve ontwikkeling van kinderen te bevorderen.
Het effect is ook hier vooral groot als het spelen actief wordt begeleid door volwassenen.
De onderzoekers keken niet naar spelen via digitale apparaten zoals een tablet, maar de onderzoekers wijzen vooral op het effect van analoge voorwerpen op de hersenontwikkeling.
Een ander onderzoek uit 2023 toonde aan dat schermtijd schadelijk is voor de cognitieve ontwikkeling van kinderen wat betreft besluitvorming, denken en creativiteit.
Op basis van het nieuwe onderzoek zeggen Nieuw-Zeelandse wetenschappers dat het van belang is dat spelen meer wordt erkend als cruciaal onderdeel van de ontwikkeling van kinderen, dat helpt om hun hersenen te vormen en hen voor te bereiden op de toekomst.
Daarom moeten scholen en kinderdagverblijven spelen in alle activiteiten integreren, omdat spelen niet alleen een leuke activiteit is, maar ook van fundamenteel belang voor het leren en de ontwikkeling van kinderen.