Slapen of seks – als je tegenstrijdige behoeftes hebt
Wat gebeurt er als twee van onze basisbehoeftes – seks en slaap – met elkaar in conflict komen? Geven we ons dan over aan Klaas Vaak of aan onze geliefde? En zijn mannen en vrouwen daarin verschillend?
Bij de fruitvlieg is het mannetje veel agressiever in zijn seksuele gedrag dan het vrouwtje. Maar als hij moe is, doet hij liever een dutje dan zich uit te sloven voor de dames.
Onderzoekers in de Verenigde Staten en China, die de hersenen van fruitvliegjes bestudeerden, ontdekten dat mannetjes die van hun slaap worden beroofd niet meer achter de vrouwtjes aan zitten. Maar vermoeide vrouwtjes zijn nog wel in voor een potje seks.
Nu denk je misschien dat de slaapbehoefte en seksdrive van fruitvliegjes niet te vergelijken zijn met die van de mens. Maar de soorten hebben veel genen gemeen, en daarom worden fruitvliegjes gebruikt om biologische eigenschappen te vinden die nader kunnen worden onderzocht bij mensen.
Dat een oververmoeid mannetje slaap boven seks stelt, kan zijn omdat het moeilijk is om je genen te verspreiden als je tijdens de daad in slaap valt. Het heeft dan meer zin om eerst bij te slapen en je vervolgens te revancheren.
Verschillende hersenen
De onderzoekers verbaasden zich erover dat de vrouwtjes zelfs als ze uitgeput waren instemden met seks. De verklaring ervoor vonden ze in de hersenen van de beide seksen.
Bij het mannetje wordt het paargedrag bepaald door een klompje hersencellen met de naam P1. Dat zorgt ervoor dat hij een vrouwtje het hof gaat maken. Het vrouwtje heeft gewoonlijk geen P1-cellen, waardoor ze minder agressief seksueel gedrag vertoont. Ze zoekt het zelf niet op en gaat al dan niet in op de avances van een mannetje.
Als het mannetje te weinig slaap krijgt, worden de P1-cellen ‘verdoofd’. Daardoor gaat hij niet meer op vrouwenjacht. Toen de onderzoekers de P1-cellen kunstmatig activeerden, kreeg de paringsdrang weer de overhand.
Ja tegen geschikte genen
Op de vrouwtjes had slaapgebrek niet dezelfde invloed. Ze werden er wel sloom van, maar ze gingen nog steeds akkoord met seks.
Volgens de onderzoekers komt dat doordat ze het zich niet kunnen veroorloven een geschikte minnaar af te wijzen als ze de beste genen willen doorgeven aan hun nageslacht.