Geschiedenis van het condoom: van darmen tot steppegras

Het eerste bewijs van condoomgebruik komt uit de prehistorie en is in een donkere, vochtige grot in Frankrijk te bewonderen. Op een grotschildering in de 300 meter lange Grotte des Combarelles in Aquitaine is een trotse man met een huls om zijn geslachtsorgaan afgebeeld. Volgens sommige archeologen gaat het om het vroegst bekende voorbehoedsmiddel, maar dat is een omstreden theorie.

Condooms ca. 3000 v.Chr.: een geitenblaas

– Koning Minus kreeg hulp van de dieren –

In de klassieke oudheid duiken de eerste schriftelijke bronnen op waarin iets condoomachtigs wordt beschreven: de geitenblaas van Minos. Hij was de koning van Knossos op Kreta, en kampte volgens de overlevering met problemen in bed. Zijn zaad bevatte namelijk schorpioenen en slangen, en pas toen hij – of zijn vrouw Pasiphaë – een geitenblaas als bescherming ging gebruiken, werd het weer een beetje leuk in de koninklijke slaapkamer.

Condooms ca. 1000 v.Chr.: Hulzen van vlas

– De Egyptenaren beschermden zich tegen platwormen –

In het oude Egypte krioelde het van de wormen. In de stilstaande zoetwaterpoelen rond de Nijl zaten platwormlarven, die via de huid de lever, blaas en andere organen binnendrongen.

Dit leidde tot een ziekte die we nu schistosomiasis noemen, en die leverde Egypte de bijnaam 'het land waar de mannen menstrueren': ze hadden bloed in hun urine. Omdat de Egyptenaren dachten dat de ziekte seksueel overdraagbaar was, beschermden ze hun penis met een dunne huls van vlas.

Condooms ca. 50 v.Chr.: Dierendarmen

– Romeinen namen dierendarm mee naar orgiën –

De Romeinen hielden wel van een orgie op z'n tijd, en ze beschouwden het condoom niet als een middel tegen zwangerschap, maar tegen geslachtsziekten. Ze gebruikten geiten- en schapendarmen, en er wordt zelfs beweerd dat ze de huid van gedode vijanden om hun penis deden.

Condooms in de 1e eeuw: In olie gedrenkte zijde

– Chinezen deden er gladde stof omheen –

In het Verre Oosten deden de Chinezen graag een stukje in olie gedrenkte zijde om hun mannelijkheid om het allemaal zo gladjes mogelijk te laten verlopen. De Japanners zagen meer in de kabuta-gata, een stukje gedroogd leer of schildpaddenschild.

Condooms in 1564: Katoen

– Stukjes katoen met spuug tegen syfilis –

De Europeanen brachten syfilis mee uit de Nieuwe Wereld, en in de 16e eeuw verspreidde het Franse leger de ziekte over heel Europa. De bekende Italiaanse arts Gabriele Falloppio beschreef in zijn boek Over de Franse ziekte (1564) hoe een lapje stof van katoen over de penis bescherming kon bieden, vooral als je het van tevoren drenkte in speeksel of, nog beter, een beetje kwikzout. Falloppio zou zijn condoom getest hebben op 1100 mannen, die geen van allen syfilis opliepen.

Condooms in de 17e eeuw: Darmen

– De slager kwam ook in de slaapkamer –

In de 17e eeuw kwamen er steeds meer condooms van de ingewanden van vissen, koeien en schapen. In het begin werden ze door slagers en visverkopers gemaakt, die verstand hadden van darmen en blazen, maar later raakte het condoom niet alleen in zwang als bescherming tegen ziekten, maar ook als voorbehoedsmiddel, en kwamen er condoommakers. Die behandelden hun condooms vaak met zwavel om ze gladder te maken, en in 1750 openden de eerste condoomwinkels in Londen hun deuren.

Condooms in 1855: Gevulkaniseerd rubber

– Goodyear schonk de wereld het herbruikbare condoom –

De Amerikaanse scheikundige Charles Goodyear ontdekte in 1839 dat rubber elastisch blijft door het te verhitten en er zwavel aan toe te voegen: vulkanisatie. Nu was het mogelijk om slijtvaste en flexibele condooms in massa te produceren. De eerste verschenen in 1855, waren 1 tot 2 millimeter dik – en herbruikbaar. Als je het condoom waste met wat zeep en op een speciaal rekje te drogen legde, was het weer zo goed als nieuw.

Condooms in 1929: Latex

– Rubber met water bracht geliefden nader tot elkaar –

De Amerikaanse Youngs Rubber Company produceerde in 1929 als eerste een latexcondoom. Latex is rubber gemengd met water, en dat is veel dunner en flexibeler. Condooms konden nu uitgerekt worden tot acht keer hun oorspronkelijke lengte, en ze waren nog geen millimeter dik. Vandaag de dag zijn de meeste latexcondooms 0,06 millimeter dik.

Condooms in 2016: Steppegras

– Australisch gras geeft het latexcondoom een nieuwe impuls –

Een onderzoeksteam van de University of Queensland wil een condoom maken van een mengsel van latex en het Australische steppegras spinifex. Dit condoom moet 30% dunner worden dan een gewoon condoom, en even lang houdbaar. Spinifex bevat een bijzonder soort nanocellulose, die de celwanden van de plant sterk maakt. Als je dat met latex combineert, wordt een condoom 20% sterker.