Hij gedijt waar anderen zwakker worden. Hij kan bloedvergiftiging en een ontstoken hartklep veroorzaken. En hij is resistent tegen antibiotica.
In 2012 waren er in zes ziekenhuizen in Nederland vrijwel gelijktijdig uitbraken van de VRE-bacterie. De situatie was zo ernstig dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) er in juni van dat jaar een overleg over voerde. Sindsdien gaat het hier beter, maar in Duitsland, Zweden, Denemarken en veel andere Europese landen vindt de laatste jaren een sterke toename plaats.
Het is lastig te zeggen hoeveel sterfgevallen VRE op zijn geweten heeft. In een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet wordt echter vastgesteld dat resistente bacteriën in 2015 verantwoordelijk waren voor 33.000 overlijdens.
Tegen die achtergrond nemen ziekenhuizen over de hele wereld de VRE-besmetting heel serieus.
Bijzonder besmettelijk
De bacterie treft vaak mensen met een zeer verzwakte weerstand die al meerdere antibioticakuren hebben ondergaan, op ziekenhuisafdelingen voor ernstig zieken.
Daar komt bij dat de medische behandelmogelijkheden beperkt zijn. De behandelingen zijn nog niet goed gedocumenteerd en hebben veel bijwerkingen.
Als VRE eenmaal is uitgebroken, is de bacterie buitengewoon besmettelijk. Hij verspreidt zich snel en het is lastig om hem eronder te krijgen.
De arts Ute Wolf Sönkens, gespecialiseerd in klinische microbiologie met resistentie tegen antibiotica, vertelt dat VRE ontstaat in omgevingen waar veel antibiotica wordt gebruikt.
Volgens haar maakt overplaatsing van patiënten de situatie erger:
Door het hoge aantal patiënten dat tussen afdelingen, ziekenhuizen en zelfs regio’s wordt verplaatst, kan de besmetting zich steeds sneller verspreiden. Arts Ute Wolf Sönkens, gespecialiseerd in microbiologie
Informatie over de ziekenhuisbacterie
Op dit moment zit je maag-darmkanaal propvol bacteriën. En dat moet ook. Maar soms raken mensen geïnfecteerd door hun eigen bacteriën.
Een van de bacteriën die problemen kan opleveren, is Enterococcus faecium.
Deze bacterie kan zich ontwikkelen tot Vancomycine-resistente enterokok (VRE) – en die veroorzaakt dus al die ellende in ziekenhuizen.
De bacterie is in het overgrote deel van de gevallen resistent tegen het antibioticum ampicilline. Daarom stapten artsen over op vancomycine, maar daar begint de bacterie nu óók resistentie tegen te vertonen.
Mensen die besmet raken met VRE, komen er als ze geluk hebben met een urineweginfectie van af. Maar de infectie kan ook leiden tot dodelijke bloedvergiftiging of een ontstoken hartklep.
De bacterie verspreidt zich via contactoppervlakken.
Daarom is nog meer schoonmaken en nog beter handen wassen een goed begin, aldus Ute Wolf Sönkens.
Over het algemeen hebben gezondheidsmedewerkers een goede handhygiëne, zegt ze, maar:
Het risico bestaat dat er iets doorheen glipt. Daar is VRE het bewijs van. En het kan beslist beter. Arts Ute Wolf Sönkens, gespecialiseerd in microbiologie
Nederland heeft de oplossing
Terwijl Duitsland, Zweden, Denemarken en nog veel meer landen kampen met VRE-uitbraken in ziekenhuizen, lijken wij de oplossing al in huis te hebben.
Een Nederlands onderzoek doet namelijk aanbevelingen voor ziekenhuizen om grote VRE-uitbraken onder controle te krijgen.
Zo krijgt een ziekenhuis grote VRE-uitbraken onder controle
Allereerst moet het ziekenhuis screenen. Dat kan op verschillende manieren. Een Deens ziekenhuis waar het aantal patiënten met VRE sterk steeg, screent bijvoorbeeld op VRE met een volledige genoomanalyse en typering van isolaten. Dat betekent kort gezegd dat de artsen het DNA-profiel van iemands darmbacteriën in kaart brengen. Daaruit blijkt of de bacteriën resistent zijn tegen antibiotica en hoe ze resistentie hebben ontwikkeld.
Verder moeten volgens het Nederlandse rapport mensen die besmet zijn, in quarantaine worden geplaatst, zodat ze geen andere mensen besmetten. En ze moeten door slechts één team van artsen worden behandeld.
Ten slotte moeten ziekenhuisruimten worden ontsmet met waterstofperoxide.