Steen wint van schaar. Schaar wint van papier. En papier wint van steen.
Dat zijn de regels van het simpele spelletje met drie ronden, waarmee in de loop der eeuwen vast ook belangrijkere dingen zijn bepaald dan wie er moet afwassen.
Je denkt misschien dat de uitslag van het spelletje puur van het toeval afhangt en dat er geen strategie is waarmee je kunt winnen.
Maar dat is niet zo.
Mensen zijn er namelijk notoir slecht in om zich toevallig te gedragen – ook bij steen, papier, schaar.
Dat was in elk geval de conclusie van het grootste onderzoek dat tot nu toe naar het spel is gedaan.
In 2014 verdeelde een groep Chinese onderzoekers van de universiteit van Zhejiang 360 studenten in zes groepen.
Elke student speelde het spelletje 300 keer tegen de andere mensen in de groep.
Om de deelnemers te stimuleren om hun best te doen, betaalden de onderzoekers hun naar het totale aantal keren dat ze hadden gewonnen.
Toch niet zo toevallig
Op het eerste gezicht leek het alsof de proefpersonen hun volgende zet geheel toevallig kozen, en dat steen, papier en schaar elk ongeveer een derde van de keren werden gekozen.
Maar toen de onderzoekers de zetten beter bestudeerden, deden ze twee belangrijke ontdekkingen, die je in je achterhoofd kunt houden voor de volgende keer dat de afwas of iets belangrijkers op het spel staat.
Verliezers volgen vast patroon
Als het slecht gaat, hebben de meeste mensen de neiging om van koers te veranderen.
De onderzoekers zagen dat verliezers meer de neiging hadden om van gebaar te wisselen – en dat ze het gebaar kozen waarvan ze zojuist hadden verloren.
- Als ze verloren met schaar, hadden ze dus de neiging om de winnaar te imiteren en steen te kiezen.
- Als ze verloren met steen, hadden ze de neiging om de volgende keer papier te kiezen.
- Als ze verloren met papier, hadden ze de neiging om de volgende keer schaar te kiezen ... Enfin, je snapt het.
Dus: Als iemand met steen heeft verloren, is de kans groot dat diegene de volgende keer papier kiest. En moet jij dus schaar kiezen.
Winnaars zijn consequent
Aan de andere kant hadden winnaars de neiging het gebaar waarmee ze de vorige ronde hadden gewonnen, opnieuw te gebruiken. Als ze dus net met steen hadden gewonnen van schaar, hadden ze de neiging om de volgende keer weer steen te kiezen.
Dus: Als je tegenstander net heeft gewonnen met steen, gebruik dan in de volgende ronde papier.