Je hebt vast wel eens last van uitstelgedrag in je dagelijks leven. Het zou best zinvol zijn om een uur per dag te besteden aan onkruid wieden, de kozijnen opnieuw schilderen, je huis opruimen of die taken gewoon af te handelen om het leven op den duur aangenamer te maken.
Maar zo zitten veel mensen nou eenmaal niet in elkaar. We schuiven dingen voor ons uit en willen even geen gedoe, ook al weten we dat het ons zal achtervolgen.
‘Mensen hebben in het algemeen de neiging om in het heden te leven en van dag tot dag te leven,’ legt Marc Wittmann uit, psycholoog aan het Institute for Frontier Areas of Psychology and Mental Health in Freiburg, Duitsland.
We worden geleid door concrete emoties
‘Het heden is concreet en in de meeste gevallen geworteld in het fysieke, waarbij onze beslissingen worden geleid door fysieke en concrete gevoelens als honger of angst. De toekomst, daarentegen, is abstracter,’ zegt Wittmann.
Dit is een van de belangrijkste redenen waarom mensen vaak moeilijk een dieet of ander goed voornemen volhouden. Toekomstige doelen zijn niet zo aantrekkelijk als het krijgen van een directe beloning.
Beter nu minder geld dan later meer
Marc Wittmann en zijn collega’s hebben dit aangetoond in een experiment waarbij mensen konden kiezen tussen nu 100 Britse pond in de hand of 140 Britse pond over een week. De meeste mensen kozen ervoor om ter plekke het kleinere bedrag te ontvangen.
Dit verschijnsel staat bekend als temporal discounting en weerspiegelt onze bereidheid om af te zien van een toekomstige winst in ruil voor een directe beloning.
In feite verwaarlozen we dan dus onze toekomstige situatie. Dat is vergelijkbaar met het gedrag dat sommige mensen hun geld liever nu uitgeven om van hun leven te genieten dan te sparen voor hun oude dag.
Virtuele ontmoeting met ‘je toekomstige zelf’
We staan niet zo in verbinding met onze ‘toekomstige zelf,’ maar meer met onze ‘huidige zelf’. In enkele spannende experimenten zijn onderzoekers erin geslaagd dit te veranderen door mensen een oudere versie van zichzelf te laten zien in virtual reality.
Hal Hershfield, een gedragseconoom aan de universiteit van Californië in Los Angeles, stopte in samenwerking met een groep onderzoekers foto’s van proefpersonen in een programma dat een realistische verouderde versie van de proefpersonen kon creëren met typische tekenen van veroudering, zoals ouderdomsvlekken, grijs haar en rimpels.
Met virtual reality kregen de proefpersonen een soort avatar van hun ‘huidige zelf’ en hun ‘oudere zelf’, die ze vervolgens in een virtuele spiegel konden ontmoeten.
De toekomst is minder abstract
Eén groep deelnemers zag hun huidige zelf in de virtuele spiegel en een andere groep hun toekomstige zelf. Daarna moesten alle proefpersonen een reeks vragen beantwoorden, en één van de vragen was wat ze zouden doen als ze per direct 1000 dollar zouden krijgen.
Dit liet een interessant en zeer duidelijk verschil zien. De proefpersonen die contact hadden gehad met de toekomstige versie van zichzelf waren significant meer geneigd het geld op te sparen dan de proefpersonen die oog in oog stonden met hun huidige zelf. Blijkbaar maakt het zien van jezelf in een oudere versie de toekomst minder abstract en concreter.
In een soortgelijke studie, uitgevoerd bij een groep werkende mensen, vroegen Hal Hershfield en zijn onderzoeksteam hoeveel iedereen bereid was opzij te zetten voor hun oude dag. De mensen die een afbeelding van hun huidige zelf te zien kregen, zouden twee procent van hun salaris opzij zetten. De proefpersonen die een gemanipuleerde foto van zichzelf als oudere zagen, zouden zes procent van hun salaris opzij zetten.