Onderzoekers: Verband tussen hersenontwikkeling van kinderen en inkomen van ouders

Uit metingen blijkt dat de hersenactiviteit bij kinderen varieert al naargelang het inkomen van hun ouders.

Het totale inkomen van een huishouden kan van invloed zijn op veel dingen. Kinderen uit huishoudens met een hoog inkomen gaan bijvoorbeeld vaker op vakantie en hebben over het algemeen geen gebrek aan materiële zaken.

Nu is er echter een vrij verrassende factor gevonden waar het inkomen invloed op lijkt te hebben.

Een groep Amerikaanse onderzoekers heeft aangetoond dat er een verschil is in hersenactiviteit bij kleine kinderen, en dat dit het salaris van de ouders weerspiegelt. Een hoger gezinsinkomen staat in verband met een verhoogde hersenactiviteit in de eerste levensmaanden. En een laag inkomen stimuleert de hersenontwikkeling tussen de twee en negen maanden – maar dit is gerelateerd aan stress en is niet noodzakelijkerwijs positief.

Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Developmental Cognitive Neuroscience.

Elektroden op de hoofdhuid

De onderzoekers analyseerden de hersenactiviteit van 161 kinderen met EEG (elektro-encefalografie), een niet-invasieve methode om elektrische activiteit in verschillende delen van de hersenen te meten door elektroden op de hoofdhuid te plaatsen.

Er werden metingen gedaan met verschillende frequenties om een beeld te krijgen van het verband tussen verschillende cognitieve en gedragsmatige aandoeningen en de ontwikkeling van de hersenen. Toen de kinderen twee jaar waren, analyseerden de onderzoekers hun cognitieve en taalvaardigheden met behulp van gestandaardiseerde metingen.

‘Begrijpen hoe vroege omgevingsfactoren de ontwikkeling van de hersenen beïnvloeden is een belangrijke stap naar het vinden van de juiste middelen om kinderen te helpen hun volledige potentieel te bereiken,’ zegt hoofdonderzoeker Carol L. Wilkinson, arts bij het Boston Children’s Hospital en universitair docent kindergeneeskunde aan de Harvard Medical School.

Wilkinson en haar collega’s zagen dat de hersenactiviteit bij alle kinderen gestaag toenam tijdens de eerste twee levensjaren. Er was een scherpe toename van twee tot negen maanden en daarna een tragere maar continue toename van negen tot 24 maanden.

Stress een belangrijke factor

Door de EEG-metingen te analyseren, konden de onderzoekers duidelijk zien hoe het gezinsinkomen verband hield met de hersenactiviteit van het kind. Kinderen uit gezinnen met een hoger inkomen hadden een hogere hersenactiviteit op de leeftijd van twee à drie maanden dan kinderen uit gezinnen met een laag inkomen.

Kinderen uit gezinnen met een laag inkomen hadden echter een snellere toename in hersenactiviteit tussen de leeftijd van twee en negen maanden dan kinderen uit gezinnen met een hoger inkomen.

‘We zagen duidelijk dat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen op de leeftijd van twee à drie maanden een lagere EEG-sterkte hadden, wat erop duidt dat minder bestedingsruimte de hersenontwikkeling van het kind al vroeg in het leven beïnvloedt. Het suggereert ook dat omgevingsinvloeden zowel tijdens de zwangerschap als na de geboorte een rol kunnen spelen. Er zijn ook veel andere factoren die het gevolg kunnen zijn van een lager gezinsinkomen, zoals ongezonde voeding, slechte huisvesting, stress bij de ouders, vervuiling en een aantal andere dingen,’ zegt Carol L. Wilkinson.

De onderzoekers benadrukken dat dit slechts een waargenomen verband is tussen sociaaleconomische factoren als inkomen en opleidingsniveau en de ontwikkeling van de hersenen van het kind in de eerste twee levensjaren. Er is dus geen oorzakelijk verband vastgesteld, en het is denkbaar dat veel verschillende factoren een rol spelen, zoals stress bij de ouders, depressie, infecties, slechte voeding en andere variabelen die samen met sociaaleconomische omstandigheden van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van de kinderhersenen.