Onderzoekers onthullen het geheim van je ochtendhumeur
Je bepaalt zelf hoe fris en uitgerust je ’s morgens wakker wordt als je drie simpele tips volgt, zeggen onderzoekers achter een studie.
De meeste mensen weten wel hoe het voelt om uit een zware slaap gesleurd te worden door een wekker die maar door blijft piepen.
Maar waarom ben je sommige dagen fris en uitgerust, terwijl je andere dagen niet eens puf hebt om de snoozeknop te vinden?
Onderzoekers van o.a. de universiteit van Californië voerden een onderzoek uit bij 833 volwassenen. En de resultaten laten zien dat je zelf kunt bepalen hoe wakker je je ’s morgens voelt als je drie simpele tips volgt – hoe je genetisch ook in elkaar zit.
Het geheim is een drietrapsraket
Twee weken lang droegen de deelnemers aan het onderzoek speciale polshorloges die hun lichamelijke activiteit, hoeveelheid slaap en slaapkwaliteit bijhielden. Ze kregen ook verschillende ontbijten voorgeschoteld, die samen met hun toestand ’s morgens en gedurende de dag in een grafiek werden gezet. De onderzoekers maten ook hun bloedglucosewaarden.
Veel proefpersonen waren tweelingen, omdat dit de onderzoekers hielp genetische verschillen uit te sluiten. En uit de cijfers kwam dat het geheim van een energieke ochtend een drietrapsraket is, met veel beweging de dag ervoor, voldoende slaap en het juiste ontbijt.
Elke factor is belangrijk
Een van de onderzoekers achter de studie is hersenwetenschapper Raphael Vallat van UC Berkeley. Hij legt uit dat elk van de drie onderdelen belangrijk is als je fris, goed uitgerust en ‘zonnig’ wilt ontwaken – en blijven.
‘Als je langer slaapt dan normaal, zul je je wakkerder voelen. En wanneer je de dag ervoor lichamelijk actiever bent geweest, krijg je hetzelfde effect. Bij elk van de factoren kun je verbeteringen zien,’ legt hij uit in een persbericht.
Zo veel uren heb je nodig
Het slechtste ontbijt is een zoet ontbijt, waarvan de deelnemers direct in een slecht humeur raakten en slaperig werden – en de rest van de dag hield die bui aan.
De beste start van de dag daarentegen was een ontbijt met veel volle granen en grove groenten – zogeheten complexe koolhydraten.
Niet verrassend was dat ook de hoeveelheid slaap cruciaal is. En uit de resultaten bleek dat de proefpersonen tussen de zeven en negen uur slaap nodig hadden om de ochtendslaperigheid van zich af te kunnen schudden.
Speciaal stofje regelt je vermoeidheid
Hoewel je bioklok, die wordt aangedreven door melatonine, je vertelt wanneer het nacht is en tijd om te slapen, regelt die niet je slaapbehoefte. Er is hier een ander stofje aan het werk, en dat houdt verband met je wakkere uren.
Dit stofje, adenosine, wordt afgescheiden door hersencellen en de concentratie ervan wordt steeds hoger als je wakker bent. Wanneer de concentratie piekt, meestal na 12-16 uur, ervaar je een sterke drang om te slapen.
Adenosine zorgt er dus voor dat je je slaap krijgt. Als je verder gezond bent en niet lijdt aan slaapgerelateerde ziekten, moet je je wel overgeven aan de slaap als de druk te groot wordt.
Onderzoekers: ‘Goed nieuws’
Waarom we frisser en makkelijker wakker worden wanneer we de vorige dag veel lichaamsbeweging hebben gehad, weten de onderzoekers nog niet.
Toch benadrukken ze dat vooral lichaamsbeweging een belangrijke sleutel is tot onze algehele gezondheid en stemming.
De onderzoekers vinden de ontdekking goed nieuws, want volgens hen kosten slaperigheid en onoplettendheid in de ochtend miljarden dollars per jaar aan verloren productiviteit en, in het ergste geval, mensenlevens. Maar uit hun studie blijkt dat we de macht hebben om ons slaperige lot te veranderen.
‘De manier waarop je wakker wordt, heb je zelf in de hand en is gebaseerd op hoe je je leven en je slaap structureert. Je hoeft je niet ondergeschikt te voelen aan je genen, want je kunt vandaag nog een paar zeer basale en haalbare dingen doen om de manier waarop je elke ochtend wakker wordt, te veranderen,’ legt Raphael Vallat uit.