Circa een kwart van de mensen lijdt aan het prikkelbaredarmsyndroom, dat buikpijn, een opgeblazen gevoel en diarree of verstopping veroorzaakt. Maar meestal raken de darmen niet ontstoken of beschadigd.
Artsen kennen de oorzaak van het syndroom niet, maar alle symptomen ontstaan doordat de spieren rond de darm niet goed werken.
Soms zijn de spieren te slap of wordt de darminhoud te langzaam of te snel door de darmen geperst.
Prikkelbaredarmsyndroom komt op vier manieren tot uiting
De precieze oorzaken van het prikkelbaredarmsyndroom zijn nog onbekend, maar alle symptomen houden verband met abnormale darmbewegingen.
1. Opgeblazen gevoel door losse spieren
De spieren rond de dikke darm kunnen zich soms zo ontspannen dat de darm kan uitzetten. Het resultaat is een opgeblazen gevoel.
2. Spierkrampen veroorzaken pijn
Het prikkelbaredarmsyndroom kan ervoor zorgen dat de spieren in je darmwand spasmodisch samentrekken. De abnormale samentrekkingen kunnen hevige buikpijn veroorzaken.
3. Trage darm raakt verstopt
Als de bewegingen van de dikke darm te traag zijn, kan de inhoud er niet door. Het gevolg is dat die zich ophoopt en tot constipatie of verstopping leidt.
4. Diarree door snelle stoelgang
De spieren rond de dikke darm werken soms te snel. Dit betekent dat de darm geen vocht en zouten uit de darminhoud kan opnemen. Het gevolg is diarree.
Al zijn de oorzaken van het prikkelbaredarmsyndroom onbekend, uit studies blijkt dat voeding een belangrijke rol speelt.
Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals witbrood en gebak hebben een slechte invloed, terwijl een dieet met veel vezels en weinig vet de symptomen kan verlichten.
De samenstelling van bacteriën in de darmen lijkt ook invloed te hebben, net als de wisselwerking tussen de hersenen en het darmstelsel.
Depressie en angst kunnen een rol spelen
De hersenen en de darmen communiceren met elkaar via de nervus vagus, een zenuw die signalen naar vitale organen stuurt, en via hormonen en andere signaalstoffen.
Storingen in deze communicatie kunnen tot fouten in beide organen leiden, wat kan verklaren waarom depressie en angst vaak voorkomen bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom.
Bepaalde voedingsmiddelen moet je vermijden als je last hebt van het prikkelbaredarmsyndroom. Studies tonen aan dat patiënten met prikkelbaredarmsyndroom baat kunnen hebben bij het zogeheten Low FODMAP-dieet, dat bepaalde vruchten, groenten en granen afraadt. De koolhydraten in deze voedingsmiddelen zijn moeilijk af te breken en verstoren de normale werking van de darm.