Je kent het wel: je haalt je neus op, en je voelt iets warms in je strottenhoofd en maakt een slikbeweging.
Misschien is het een vies idee, maar het is heel gezond dat we elke dag ongeveer een kwart liter snot doorslikken.
Snot ruimt afval op
Snot is een afscheiding die geproduceerd wordt door de slijmvliezen in de neus en bijholtes. Het heeft twee hoofdfuncties: het werkt als een soort kleefpapier dat ongewenste microdeeltjes invangt, en het smeert de neus, zodat hij niet uitdroogt.
Het smeereffect hoort bij het reinigingsmechanisme van de neus, het mucociliaire systeem. Het snot veegt ongewenste deeltjes als bacteriën, stof en pollen op. De trilhaartjes van de neus, de cilia, duwen het vervuilde snot richting het strottenhoofd, waarna je het doorslikt.
De slijmvliezen in de neus en bijholtes produceren snot, en de trilhaartjes vegen het richting het strottenhoofd en de slokdarm.
Het snot dat via de slokdarm in de maag komt, kan weinig kwaad: het maagzuur maakt korte metten met onzuiverheden en bacteriën, en het meeste slijm wordt weer door het lichaam opgenomen.
Snot dient ook als een soort smeermiddel. Het bestaat uit water, eiwitten en zout, en brengt vocht en voedingsstoffen naar het weefsel in de neus, zodat het niet uitdroogt.
Snot is er in alle soorten en kleuren
Als je verkouden bent, neemt de snotproductie toe en verdwijnt er een halve tot een hele liter snot in je slokdarm.
Een verkoudheid is een ontsteking van de slijmvliezen in de neus: een virus dringt de cellen binnen en vermenigvuldigt zichzelf. Tijdens de ontsteking, die het afweermechanisme van het lichaam tegen de indringer vormt, wordt de bloed- en vochttoevoer naar de slijmvliezen opgevoerd en begint het snot te lopen.
Als je verkouden bent, is het snot doorgaans waterig en kleurloos, maar er zijn ook andere kleuren snot:
- GEEL/GROEN SNOT: Duidt op een bacteriële infectie. De kleur komt van een groenachtig enzym in de witte bloedlichaampjes dat het lichaam aanmaakt om de infectie te bestrijden.
- BRUIN/ROOD SNOT: Geeft aan dat er bloedvaten in de neus gesprongen zijn. Dat gebeurt vaak als je je neus gesnoten hebt en kan meestal geen kwaad.
- DONKER/GRIJS SNOT: Wijst op koolstofdeeltjes of veel stof in de lucht. Zware rokers, brandweerlieden en mijnwerkers hebben regelmatig donker snot, en dat is een goed teken: het snot filtert onzuiverheden uit de ingeademde lucht voor die de longen bereiken.
Neuspeuteren doen we allemaal
Laten we elkaar geen mietje noemen: de meesten van ons pulken opgedroogde stukjes snot weg.
91% van de mensen peutert in zijn neus, zo blijkt uit een Amerikaans onderzoek, en neuspeuteren kan zich tot een aandoening ontwikkelen.
Dwangmatig neuspeuteren heet rhinotillexomanie, naar het Griekse/Latijnse rhino (neus), tillexis (peuteren) en manía (woede), en het komt voor bij zo'n 1,5% van de bevolking. Sommige manische peuteraars zitten 1 à 2 uur per dag in hun neus te wroeten.
Voor wie nog een stapje verder gaat en de snotjes in zijn mond stopt, hebben we goed nieuws: volgens de wetenschap kan dat geen kwaad.
Sterker nog: sommige wetenschappers denken dat het goed is voor het immuunsysteem doordat er bacteriën in de snotjes zitten die het afweermechanisme versterken.
Eet smakelijk.
Snot is slijm, maar niet alle slijm is snot
Er is een verschil tussen snot uit je neus en slijm dat op andere plaatsen in het lichaam aangemaakt wordt. We leggen het hier uit, en leer ook hoe het komt dat je neus gaat lopen als het koud is: