Kleurloze, stijve eiwitketens die opduiken tussen de ruim 100.000 andere haren op je hoofd.
Grijs haar is een natuurlijk onderdeel van het gevanceerde verouderingsproces van het lichaam, en als een haarzakje eenmaal zijn kleur kwijt is, is er geen weg terug. Dat dachten wetenschappers tenminste.
En in mei 2020 kwamen stamcelonderzoekers van Harvard University erachter dat stress je letterlijk grijze haren kan bezorgen. Later dat jaar ontdekten onderzoekers van Columbia University in New York dat de kleurloze haren hun kleur kunnen terugkrijgen als je je levensstijl aanpast en een tijdlang minder stress ervaart.
De route naar grijs haar
Stamcellen in de bovenste huidlagen ontwikkelen zich tot melanineproducerende cellen: melanocieten. Die komen onder in het haarzakje terecht.
De melanocieten vormen pigment, dat het haar zijn karakteristieke kleur geeft. De melanocieten vervoeren het pigment vervolgens naar de haren
Met de jaren sterven de stamcellen af. Er worden geen melanocieten meer aangemaakt en het haar wordt grijs.
Het proces verschilt per haarsoort en -zakje; niet alle haren worden tegelijkertijd grijs. Neushaar is vaak het eerst aan de beurt en dan hoofdhaar, baard, lichaamsbeharing en ten slotte de wenkbrauwen.
Haar gedroeg zich anders dan verwacht
In het onderzoek van Columbia University verzamelden de onderzoekers 397 haren van 14 proefpersonen met verschillende etnische achtergronden.
Om de veroudering van het haar te onderzoeken keken ze in eerste instantie naar haren die aan het uiteinde kleur hadden en bij de wortel hun pigment hadden verloren.
Maar tot hun verrassing zagen ze onder de microscoop ook veel haren die juist bij de wortel kleur hadden en richting het uiteinde kleurloos waren. Precies het omgekeerde dus van wat ze hadden verwacht.
Een nadere analyse van de eiwitten in de haren wees uit dat de grijze delen van de haren een hoge concentratie mitochondriale eiwitten bevatten, die onder meer worden uitgescheiden als het lichaam stress ervaart en die tevens in verband worden gebracht met veroudering.
Wist je dat ... je haar in de zomer sneller groeit?
Warmte en zonlicht vergroten de bloedtoevoer naar je huid en hoofd, want de bloedvaten zetten uit om warmte te kunnen lozen.
Door extra bloed en minder haren krijgt je haar meer zuurstof en voeding in de vorm van onder meer mineralen, aminozuren en suiker.
Door de grotere hoeveelheid zuurstof en voeding gaan de keratineproducerende cellen in de haarzakjes sneller groeien en komen de haren sneller je huid uit.
Stress gaat in je haar zitten
Naar aanleiding van hun ontdekking vroegen de onderzoekers de proefpersonen om precies aan te geven wanneer in de laatste 12 maanden ze de meeste en minste stress hadden ervaren.
En toen werd het pas echt interessant. Want met de wetenschap dat een mensenhaar gemiddeld 1,016 centimeter per maand groeit, konden de onderzoekers specifieke gebeurtenissen koppelen aan de hoeveelheid kleur in het haar.
De resultaten lieten zien dat de kleurloze gebieden in het haar samenvielen met perioden waarin de proefpersonen onder hoge druk hadden gestaan. Een goed voorbeeld was een 30-jarige vrouw, bij wie de haarmonsters een kleurloos gebied van circa 2 centimeter bevatten dat precies overeenkwam met een periode van twee maanden waarin ze van haar man gescheiden was geweest. Bij een andere proefpersoon kwam tijdens een vakantie van twee weken de kleur in meerdere haren terug.
De onderzoekers benadrukken dat ze alleen naar afzonderlijke haren hebben gekeken en dus nog niet kunnen vaststellen of je door te ontspannen de kleur in je gehele haardos kunt terugkrijgen.
Maar volgens hen geeft het onderzoek aan dat de menselijke veroudering niet per se een lineair proces is en in sommige gevallen kan worden afgeremd of teruggedraaid.