De meeste mensen niezen alleen als iets het slijmvlies in de neus irriteert. Een stofje, pollen of een andere binnendringer kan een nies veroorzaken.
Maar zo’n 20 procent van de mensen moet ook vaak niezen als ze naar de zon, een lamp of zelfs een lichte muur kijken.
Dit verschijnsel wordt ‘fotische niesreflex’ genoemd. Het is erfelijk en kan in hevigheid verschillen. Zo kunnen sommigen een nies op weg helpen door bijvoorbeeld in een lamp te kijken, terwijl anderen een heftige niesbui kunnen krijgen onder invloed van licht, bijvoorbeeld als ze uit een donkere bioscoop het zonlicht in lopen.
Niezen is te wijten aan kortsluiting
De fotische reflex is nooit onderwerp geweest van een diepgaand onderzoek, en de precieze oorzaak is dan ook niet bekend.
Sommige wetenschappers denken echter dat de oorzaak gezocht moet worden in een soort kortsluiting in de zenuwen die rechtstreeks van het netvlies naar de neus lopen en de normale niesreflex reguleren.
Voor de meeste mensen is een nies eventjes hinderlijk, maar voor sommigen is het een kwestie van leven of dood. Zo kun je beter geen fotische niesreflex hebben als je straaljagerpiloot wilt worden, want als je een vliegtuig bestuurt dat sneller gaat dan het geluid, kan een onverwachte niesbui levensgevaarlijk zijn.