Hoe houdt een duiker zijn adem zo lang in?
Hoe kan een duiker zonder persluchtflessen zijn adem zo lang onder water inhouden, en hoe lang kan hij zonder zuurstof?
Normaal haal je ongeveer eens in de vier seconden adem, maar getrainde vrijduikers kunnen hun adem meer dan tien minuten inhouden en slaan daarmee zo’n 150 ademhalingen over.
Dat vergt veel van het lichaam, dat niet alleen veel minder zuurstof krijgt, maar ook moet omgaan met het melkzuur dat de spieren produceren als ze zonder zuurstof werken.
Ook de geest moet hard werken om de angst voor de duikersdood te bezweren: het hart van een duiker die niet ontspannen is, gaat sneller slaan van de stresshormonen en dan is zijn zuurstof sneller op.
Verschillende ademhalingstechnieken
Naast geestelijke en lichamelijke training oefent een vrijduiker ook zijn zogeheten duikreflex – de adem inhouden en het met weinig zuurstof zien te redden - via een aantal ademhalingstechnieken.
Eén zo’n oefening is dat de duiker zijn adem een minuut inhoudt terwijl hij in rust is. Zonder in te ademen moet hij nu zo lang mogelijk gaan lopen. Daarna ademt hij diep in en probeert hij zijn ademhaling weer onder controle te krijgen. Na een paar minuten herhaalt hij deze oefening. Vlak voor een wedstrijd doet hij een reeks oefeningen om de stofwisseling, hoeveelheid kooldioxide in het bloed, ademhaling en hartslag op een lager pitje te zetten. Daarvoor moet hij beurtelings zijn adem inhouden, diep inademen en hyperventileren.
Zo bereidt hij zijn lichaam voor op minder zuurstof. De technieken worden niet alleen gebruikt bij het vrijduiken, maar ook bij sporten als onderwaterrugby.
Reflex helpt duiker met druk en zuurstof
De bloedvaten in armen, benen en andere niet-vitale lichaamsdelen trekken zich samen om geen zuurstof te verbruiken. Het bloed leidt zuurstof naar vitale organen in de borst en buikholte.
De milt krimpt en pompt de bloedsomloop vol opgeslagen rode bloedlichaampjes, zodat er meer zuurstof kan worden rondgebracht.
De longen krijgen in hun luchtzakjes bloedplasma, zodat ze stijf worden en niet inklappen onder de hoge druk in het water.
Het hartritme daalt, het bloed stroomt langzamer en de lichaamscellen krijgen minder makkelijk toegang tot zuurstof.