Bloedgroepen en hun eigenschappen

Op basis van het AB0-systeem en de resusfactor heeft Nederland de volgende verdeling van bloedgroepen.

De zeldzaamste bloedgroep is AB-negatief; slechts 1 op 200 Nederlanders heeft deze bloedgroep.

Ruim eenderde van de Nederlanders is 0-positief, dus dat is de meest voorkomende bloedgroep in Nederland.

Het is een hardnekkige misvatting dat er minder behoefte is aan bloed voor veel voorkomende bloedgroepen als A-positief. Want hoewel die bloedgroep het vaakst voorkomt, is er dus juist bij deze bloedgroep veel behoefte aan bloedtransfusies.

0-negatief is de enige bloedgroep die aan alle patiënten gegeven kan worden, en omdat zo’n klein deel van de Nederlandse bevolking deze bloedgroep heeft, wordt bloed uit deze bloedgroep het minst gedoneerd.

Heb je bloedgroep 0, dan kun je je statistisch gezien verheugen op een leven zonder kanker, geheugenverlies of hartproblemen.

Onderzoek wees namelijk uit dat mensen met bloedgroep A, B en AB 15% meer risico lopen te overlijden aan hart- en vaatziekten dan diegenen met bloedgroep 0. Bovendien lijkt het erop dat bloedgroep 0 je lichaam ook beschermt tegen kanker.

Dit heeft er vermoedelijk mee te maken dat de bloedgroepen A, B en AB het immuunsysteem overuren kunnen laten draaien, waardoor je langzaam kanker kunt gaan ontwikkelen, terwijl bloedgroep 0 milder voor je lichaam is.

In Japan geloven veel mensen in de theorie dat er een verband is tussen bloedgroep en persoonlijkheid. Men gebruikt dus vaak de bloedgroep als maatstaf voor sollicitaties, partnerkeuze en nog veel meer.

Als je een bloedgroep 0-persoonlijkheid hebt, zou je ambitieus, praktisch en verantwoordelijk zijn. Er is echter (helaas) geen enkel wetenschappelijk bewijs dat deze theorie kan onderbouwen.

Ouders geven hun genen door aan hun kinderen, wat zowel de placering in het AB0-systeem als de resusfactor bepaalt.

A en B zijn altijd dominant ten opzichte van 0, dus als de moeder bloedgroep 0 heeft en de vader A, dan krijgt het kind ook A. Als moeder B heeft en vader A, dan krijgt het kind bloedgroep AB. 0 komt alleen voor als beide ouders dat hebben.

Omdat je bloedgroep erfelijk bepaald is, geldt dat ook voor de resusfactor. De resusfactor is een antigen dat op de oppervlakte van rode bloedcellen zit.

Het is belangrijk om je resusfactor te kennen, omdat vermenging van twee bloedgroepen ernstige complicaties kunnen veroorzaken voor mensen die resusnegatief zijn.

Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om te weten of de vrouw resusnegatief is. De zwangere zou dan namelijk antistoffen kunnen aanmaken als het bloed van het kind resuspositief is.

Dat gebeurt als er tijdens de bevalling bloed van het kind in aanraking komt met dat van de moeder. Dat kan betekenen dat de moeder na de geboorte resusantistoffen aanmaakt. Dat is voor de eerste zwangerschap nog niet gevaarlijk.

Maar als er nog een zwangerschap met een resuspositieve foetus volgt, kunnen de antistoffen in het ergste geval in het kind terechtkomen, de rode bloedlichaampjes aanvallen, bloedarmoede veroorzaken en het kind ernstig ziek maken.

Om dat te voorkomen, worden resusnegatieve vrouwen na elke bevalling gevaccineerd met anti-D.

Je moet vooral opletten als de moeder resusnegatief is, maar de vader niet. Dat is omdat de resusfactor dominant is.

Twee resusnegatieve mensen kunnen in zeldzame gevallen wel een resuspositief kind krijgen. Daarom worden alle resusnegatieve zwangeren getest.

Lees meer over resusimmunisatie.

Aanhangers van het bloedgroepdieet beweren dat je je dieet moet aanpassen aan je bloedgroep. De theorie is bedacht door de naturopathische arts Peter J. D’adamo, auteur van het boek ‘Eat Right 4 Your Type’.

Maar net als bij de mythe over het verband tussen bloedgroepen en persoonlijkheden, is er geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het bloedgroepdieet.

Het bloedgroepdieet bevat vooral adviezen over hoe je gezond en gevarieerd kunt eten, wat maakt dat het volgen van het dieet ook nooit echt ongezond kan uitpakken.

Je eten aanpassen aan je bloedgroep kan daarom ook best leiden tot effecten als gewichtsverlies, maar dat heeft niets met de bloedgroep te maken.

Als het over bloed doneren gaat, is het natuurlijk belangrijk dat het bloed van de donor en de ontvanger compatibel met elkaar is. Hieronder zie je wie bloed kan doneren aan wie:

Resusnegatief bloed kan aan resuspositieve en -negatieve mensen worden gegeven. Omgekeerd kan dat niet.

• Bloedgroep A kan worden ontvangen door bloedgroep A en AB.
• Bloedgroep B kan worden ontvangen door bloedgroep B en AB.
• Bloedgroep 0 kan iedereen worden gegeven.

Meestal wordt het bloed zo optimaal mogelijk gematcht, maar in ernstige en dringende situaties waarin per direct bloedtransfusie nodig is, krijgt de patiënt een portie 0-negatief bloed.

Bloedgroep 0-negatief wordt namelijk ook wel universeel bloed genoemd, want geen enkele ontvanger zal antistoffen aanmaken tegen deze bloedgroep. Qua vraag en aanbod is 0-negatief bloed dus de meest zeldzame bloedgroep.