Het lijdt geen twijfel dat je kunt sterven van de schrik. Je kunt zelfs iemand anders zich laten doodschrikken.
In 2009 werd een Amerikaanse man veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf omdat hij een 79-jarige vrouw bij wie hij had ingebroken de dood had ingejaagd.
De vrouw was zo geschrokken toen ze de vreemde man in haar huis zag, dat ze een hartaanval kreeg en stierf.
Net als de meeste andere ontwikkelde dieren reageren mensen op gevaarsignalen met de zogeheten vecht- of vluchtreactie.
Het brengt het lichaam bijna onmiddellijk in een staat van stress, zodat het snel reageert en doelgericht handelt.
De reactie wordt in gang gezet door de hersenen, die via het sympathische zenuwstelsel een boodschap sturen naar de bijnieren om de stresshormonen adrenaline en noradrenaline vrij te maken.
Hersenen verhogen en verlagen de angst
Bij een mogelijk gevaar wekt de amygdala in de hersenen instinctief angst op. Ons bewustzijn focust op deze dreiging en versterkt de angst, maar het rationele brein bepaalt of er echt gevaar is of niet.
Bedreiging activeert de amygdala
Als de zintuigen iets engs waarnemen, krijgt de amygdala, die negatieve gevoelens regelt, zenuwsignalen binnen. Als de amygdala vindt dat je in gevaar bent, geeft hij het lichaam het signaal om stresshormonen aan te maken.
Bewustzijn richt zich op het gevaar
Het hersengebied ACC in de schors van de frontaalkwabben richt onze aandacht op dat wat het belangrijkst is. Het gebied focust op gevaar en zendt signalen naar de amygdala, die de angst versterkt.
Verstand tempert de angst
Het gebied vmPFC voor en onder in de frontaalkwabben is betrokken bij zelfbeheersing en rationele besluitvorming. Als het gebied het gevaar klein acht, zendt het signalen naar de amygdala die de angst dempen.
De hormonen worden via het bloed door het hele lichaam getransporteerd en zorgen er onder meer voor dat de hartslag en de ademhaling toenemen, de spijsvertering stopt en er veel bloed naar de spieren gaat.
Tegelijkertijd breekt de stofwisseling glucose en vet af, zodat de spieren optimaal kunnen presteren. Hoewel de stressrespons nuttig is in een kritieke situatie, vormt hij ook een enorme belasting voor het lichaam.
Het hart is heel gevoelig voor de hoge adrenalineniveaus, waarvan het volledig op hol kan slaan. Dan wordt het bloed niet langer efficiënt door het lichaam gepompt en kun je sterven.