Hoeveel graden onder nul kan een mens overleven?
Kou kan fatale gevolgen hebben. Bij -40 °C kan de huid het drie minuten redden zonder kleren. En bij -60 °C sterven de cellen onmiddellijk af.
Bij -40 °C kan een mens drie minuten zonder kleren buiten lopen zonder dat het gevolgen heeft. Maar blote huid die wordt blootgesteld aan extreme kou onder -60 °C bevriest meteen, en dan sterven de cellen af. Wie naakt naar buiten gaat bij die temperatuur, zal vrijwel direct sterven.
En zelfs met de juiste kleding is het moeilijk om de gebieden rond de ogen en de neus te beschermen, die ernstige bevriezingswonden kunnen oplopen.
Kou in de luchtwegen is gevaarlijk
Als je ijskoude lucht inademt, kunnen je luchtwegen en je longen beschadigd raken. De Inuit en andere volkeren die in bijzonder koude gebieden wonen, lopen geregeld longschade op.
Onderzoekers die in Antarctica werken, ademen dan ook vaak door een soort snorkel. Die loopt onder hun jas door, zodat de lucht door de lichaamswarmte verwarmd wordt voor hij de luchtwegen bereikt.
De koudste plek op aarde is Vostok in Antarctica. Doordat het hier wel -60 °C wordt, is het levensgevaarlijk om je buiten de deur te wagen zonder goed te zijn ingepakt.
Wind maakt kou nog kouder
Ook als de thermometer maar een paar graden onder nul aanwijst, kan het door de wind veel kouder voelen.
De gevoelstemperatuur of windchill geeft aan hoeveel kouder het buiten aanvoelt door de wind. Het verschijnsel ontstaat doordat je lichaam de lucht om je heen verwarmt en een isolerende laag vormt. Maar als die wordt weggeblazen door de wind, koel je sneller af en wordt de huid kouder.
-20 °C in een storm is daardoor even gevaarlijk als -40 °C bij windstil weer. Om zware kou te overleven is het bovendien belangrijk om droog te blijven, want je lichaam koelt veel sneller af als je kleren nat worden of als je veel zweet onder je kleren.