Pizza of hamburger? Lange mouwen of T-shirt? Koffie of thee? Elke dag maak je duizenden kleine keuzes waarvan je je waarschijnlijk nauwelijks bewust bent.
Bij elke beslissing zijn diverse hersencentra betrokken, die eerdere ervaringen uit het archief halen en het belang ervan beoordelen in relatie tot je huidige situatie.
Onderzoekers van John Hopkins University in de VS ontdekten hoe ze een kijkje in je gedachten kunnen krijgen in de seconden voordat je een beslissing neemt. Dat gaat via je ogen.
Onwillekeurige bewegingen verraden je
Als je tussen twee opties moet kiezen, hebben je ogen de neiging snel heen en weer te schieten tussen de twee opties terwijl je de voor- en nadelen overweegt.
De onderzoekers ontdekten dat de snelheid waarmee je ogen bewegen je voorkeur kan verraden en uiteindelijk kan voorspellen welke keuze je maakt.
De sprongetjes tussen de beide fixatiepunten zijn anders dan de bewegingen die je ogen maken wanneer je leest. Dan bewegen ze snel van woord naar woord om een groter stuk tekst te interpreteren.
De oogsprongetjes worden saccades genoemd en vinden plaats binnen enkele honderden milliseconden. Ook zijn de oogbewegingen, anders dan de bewegingen in je armen en benen, vrijwel geheel onwillekeurig. Dat geeft de onderzoekers een zeldzaam kijkje in de onbewuste processen die zich afspelen in je hersenen.
Mogelijk groter belang
In het onderzoek, dat is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology, moesten 22 proefpersonen op een loopband stappen en vervolgens op een computerscherm kiezen tussen twee opties: een korte wandeling met een steile helling of een langere wandeling op een vlakke ondergrond.
De onderzoekers volgden de oogbewegingen van de deelnemers met behulp van hogesnelheidscamera’s en zagen dat hun ogen binnen enkele seconden een ware marathon aflegden.
Daarbij bleek dat de ogen van de proefpersonen sneller bewogen als ze naar de optie keken die ze uiteindelijk kozen. Hoe krachtiger de oogsprongen, hoe groter de voorkeur voor die optie.
Het is extreem ingewikkeld om in realtime toegang te krijgen tot onze besluitvormingsprocessen, en de onderzoekers denken dat de onbewuste saccades op den duur een sluiproute kunnen gaan vormen. Ook hopen ze dat de metingen van de piepkleine bewegingen ons in de toekomst kunnen helpen om ziekten in de hersenen, zoals parkinson, sneller te diagnosticeren.