De meeste mensen weten wel dat slaap cruciaal is voor onze gezondheid en ons welzijn. Vooral voor jonge kinderen, die hun immuunsysteem versterken en groeihormonen aanmaken terwijl ze slapen.
Maar ook de manier waarop we onze kinderen naar dromenland sturen kan hun gedragsontwikkeling en temperament mede bepalen.
Dat is tenminste de conclusie die onderzoekers trekken in een studie in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Psychology, waarin een internationaal team van wetenschappers instopgewoonten uit 14 verschillende landen onderzocht.
Kan invloed hebben op het mentale welzijn
De onderzoekers vroegen 841 verschillende verzorgers uit landen als België, Chili, China, Finland, Nederland en de VS om verschillende vragenlijsten in te vullen over onder meer het gedrag, het temperament en de verzorging van hun kinderen. Alle kinderen waren tussen de 17 en 40 maanden oud.
Temperament wordt in de studie beschreven als het vermogen van kinderen om hun gedrag en emoties te reguleren, wat volgens deskundigen ook veel invloed kan hebben op hun mentale welzijn en het risico op psychische problemen in de toekomst.
Het temperament van kinderen kan volgens deskundigen worden afgemeten aan hun stressgevoeligheid in situaties die bijvoorbeeld angst, woede, verdriet of ongemak oproepen. Aan het andere uiteinde van het spectrum is het ook af te meten aan hun vermogen om empathie te tonen, te glimlachen en te lachen.
Passieve en actieve instopmethoden
Uit de studie bleek dat passieve instopmethoden, zoals knuffelen, praten met gedempte stem, verhaaltjes voorlezen en zingen, een positief effect hadden op het temperament en de gedragsontwikkeling van kinderen.
Actievere instopmethoden, zoals wandelen, spelen of rijden om het kind moe te maken, hadden daarentegen niet hetzelfde positieve effect.
Emeritus hoogleraar: Zo kun je je kind het beste naar bed brengen
Per Schultz Jørgensen doet al sinds de jaren 1970 onderzoek naar kinderen en gezinnen. Hier is zijn advies over hoe je je kind het beste kunt helpen om in slaap te komen.
- Houd je aan vaste bedtijden. Dat is de eerste stap.
- Bereid je kind voor op bedtijd. Vertel het kind bijvoorbeeld dat jullie zo naar bed gaan en dat er morgen weer een dag is. Gebruik bijvoorbeeld zinnen als ‘We kunnen je speelgoed tot morgen laten staan’ en ‘Nu help ik je met uitkleden, want je gaat zo naar bed.’ Geef het kind een egoboost door te laten zien dat het dat heel goed zelf kan. Maar mocht hij toch denken dat het niet lukt, dan sta je voor het kind klaar.
- Laat je kinderen weten dat je er bent – bijvoorbeeld door een hand op hun wang te leggen. Buiten de kinderkamer wacht een grote, overweldigende wereld. Als de wereld vol zit met dingen waar je je nog aan moet aanpassen, is het fijn om een hand op je wang te voelen.
In die conclusie kan Per Schultz Jørgensen zich goed vinden. Hij is emeritus hoogleraar sociale psychologie aan de universiteit van Aarhus in Denemarken, psycholoog, voormalig voorzitter van de Deense kinderraad, basisschoolleraar, en hij onderzoekt het gezinsleven.
Hoogleraar: belangrijk voor een goed leven
Op basis van zijn lange leven vol onderzoek naar de opvoeding, ontwikkeling en het welzijn van kinderen, is Per Schultz Jørgensen niet verbaasd.
‘Door te vertragen en zachtjes te praten, leren we het kind om zich af te sluiten van de wereld. Het kind leert zijn eigen energie te beheersen en zich te concentreren op het inslapen. Rustig bouwt het kind zo het zelfvertrouwen op dat het dat kan,’ zegt hij.
Volgens Per Schultz Jørgensen is dit zelfvertrouwen een belangrijk mechanisme in het verdere leven van het kind.
‘Het betekent dat het kind geleidelijk het zelfvertrouwen opbouwt dat het dat zelf kan, en dat voorkomt dat de ouders het opgeven en maar met het kind gaan rennen. Daarom is rustig instoppen een goede manier om het kind te leren dat het veel zelf kan. En dat is cruciaal voor een gelukkig leven,’ zegt hij.