Zwarte stippen laten zien dat je hersenen maar wat raden
GEZICHTSBEDROG: Tussen de witte driehoeken en de grijze lijnen staan 12 zwarte stippen. Maar bijna niemand kan die allemaal tegelijk zien. Dat komt door een zwakheid in ons zicht die de hersenen proberen te compenseren.
Zo zie je ze, en zo zijn ze weer weg. En zo zijn ze er weer.
De kans is groot dat de 12 zwarte stippen in de illustratie hierboven je gezichtsveld in en uit dansen.
Voor het antwoord op de vraag waarom je ogen je in de steek laten, moeten we kijken naar het perifere blikveld.
Je perifere blikveld is overal om je heen
Ons blikveld is te verdelen in twee categorieën: het centrale en het perifere blikveld.
Het centrale blikveld is dat waarop je scherpstelt als je dit artikel leest. Het perifere blikveld omvat alles wat je ziet, maar waar je niet rechtstreeks naar kijkt.
Zit je bijvoorbeeld achter je bureau en kijk je naar het scherm van je computer, dan vertelt het perifere blikveld je wat er allemaal op je bureau ligt.
Je hersenen vullen de hiaten in
Wat je in je perifere blikveld ziet, is echter vaak vrij vaag. Dat komt doordat je perifere blikveld slecht is in het zien van details, kleuren en vormen.
Het is er zelfs zo slecht in dat je hersenen op basis van eerdere ervaringen raden wat ze zien.
Staat er gewoonlijk een lamp op je bureau, dan gaan je hersenen ervan uit dat dat de wazige massa rechts van je wel zal zijn.
De hersenen vullen de hiaten dus voor je in, en daardoor komt het dat de zwarte stippen in de illustratie verdwijnen.
Want als je rechtstreeks naar een van de stippen kijkt en er een wit met grijs patroon omheen registreert, gokken de hersenen dat het er overal wel zo uit zal zien.
De optische illusie is een variant op The Hermann Grid uit 1820 van de Duitse wetenschapper Ludimar Hermann.
Minder contrast kan de verwarring versterken
Sommige mensen zullen ook kleine, lichte vierkantjes zien op de snijpunten van de grijze lijnen. Dat komt doordat bepaalde cellen in het netvlies een contrast registreren.
Op de plekken waar de lijnen elkaar kruisen, is er namelijk minder wit dan op de plekken met alleen een grijze lijn. Daardoor kunnen de hersenen denken dat de plekken waar de lijnen elkaar kruisen lichter zijn, waardoor er een licht vierkantje ontstaat.
Dit mechanisme kan ook weer bijdragen aan het verdwijnen van de 12 zwarte stippen.