De schedel is gewoon een kast van bot die de hersenen beschermt.
Zo dachten wetenschappers – en misschien wel de meeste mensen – lang over de menselijke schedel.
Maar meerdere nieuwe onderzoeken duiden erop dat de schedel veel meer in zijn mars heeft.
Onlangs hebben Duitse en Britse wetenschappers ontdekt dat het beenmerg van de schedel een uniek immuunsysteem herbergt, dat artsen kan helpen bij het voorspellen en behandelen van hersenziekten als alzheimer en beroerten.
Doorzichtig weefsel legt nieuwe verbindingen bloot
De onderzoekers bestudeerden de buitenste en hardste hersenvliezen, ook wel meninges genoemd, waar de verbindingen tussen de schedel en het hersenweefsel zich bevinden.
Ze wilden weten hoe immuuncellen zich verplaatsen tussen de schedel en het hersenweefsel.
Door hersenweefsel en een schedel te behandelen met een aantal geavanceerde chemicaliën maakten de onderzoekers het bot en weefsel transparant.
Vervolgens stuurden ze er licht doorheen om te zien waar de toegang van de schedel naar de hersenen het makkelijkst was.
Er werden ook 3D-scans gebruikt om de interactie tussen het centrale zenuwstelsel en de schedel beter te kunnen bekijken.
De onderzoekers maakten o.a. weefsel in de hersenen en de schedel doorzichtig. De techniek laat licht passeren door de schedel en de dura, het buitenste hersenvlies. De paarse stippen (SMC) zijn verbindingen tussen de schedel en het hersenvlies.
Schedelcellen zijn gevoelig voor ontstekingen
De geavanceerde onderzoeken toonden aan dat de verbindingen van de schedel naar de hersenen dieper doorliepen in de buitenste en hardste van de drie hersenvliezen dan eerder werd gedacht.
Nadere bestudering van cellen uit zes verschillende botten, het harde hersenvlies en de hersenen zelf bracht ook aan het licht dat cellen uit verschillende delen van het lichaam specifieke kenmerken hebben.
Cellen uit de calvaria, een deel van de bovenkant van de schedel, bevatten de prominentste exemplaren van verschillende soorten genen, die een rol spelen bij het doorgeven van informatie tussen cellen en het ontwikkelen van ontstekingen.
Ontsteking is een essentieel kenmerk van een aantal ernstige hersenziekten. Een ontsteking is een aanval van het immuunsysteem op onbekende stoffen en ziekteverwekkers.
Maar zo’n aanval van het immuunsysteem kan de hersenen en zijn cellen beschadigen, wat kan leiden tot bloedstolsels of de ziekte van Alzheimer.
Makkelijker testen op ziekten
De onderzoekers hopen dat schedelscans ontstekingen in de hersenen kunnen aantonen – zonder invasieve en riskante onderzoeken.
‘Onze gedetailleerde demonstratie van schedelontsteking bij verschillende ziekten duidt erop dat de methode in de toekomst kan worden gebruikt om ziekten te diagnosticeren of te monitoren,’ concluderen de onderzoekers in hun verslag.