Je verliest het vermogen om complexe taken te plannen en op te lossen als je opgebrand bent op je werk.
Waarschijnlijk ken je het wel, het gevoel dat je vakantie nodig hebt en er even tussenuit moet. Maar voor het werk is het ook goed als jij een tijdje vrij neemt.
Als je terugkomt van vakantie, hebben je hersenen nieuwe verbindingen gevormd die je creativiteit en efficiëntie een boost kunnen geven.
Nieuwe ervaringen bouwen bruggen in het brein
Het grootste pluspunt van vakantie is te danken aan zogeheten neuroplasticiteit: het vermogen om de hersenen te herstructureren en versterken.
VIDEO: Zo werkt neuroplasticiteit
Neuroplasticiteit is een vermogen dat afneemt met de jaren, en vroeger dachten wetenschappers dat we op volwassen leeftijd geen nieuwe hersenverbindingen meer vormen.
Vele jaren van onderzoek hebben echter aangetoond dat volwassen hersenen onder de juiste omstandigheden, zoals vakantie, plastisch zijn.
Neuroplasticiteit verandert hersenstructuur op drie manieren
1. Versterking van synapsen en signaalstoffen
Door de hersenen anders te gebruiken verandert de moleculaire samenstelling van de synapsen (geel), die de hersencellen verbinden.
Door het doorbreken van gewoonten op vakantie kan bijvoorbeeld de hoeveelheid signaalstoffen (rood) die door de synaps gaan, toenemen en ontstaan er nieuwe receptoren (bruin).
2. Versterking van de verbindingen tussen hersencellen
De verbindingen tussen de synapsen noemen we dendrieten. Als de hersenen nieuwe dingen leren (links), verschijnen er nieuwe dendrieten op de hersencellen.
Wanneer de hersenen herinneringen vormen (rechts), worden de dendrieten gestabiliseerd en de synapsen stevig verankerd.
3. Nieuwe verbindingen tussen hersencellen
In de delen van de hersenen die op vakantie worden gebruikt, ontstaan nieuwe structuren, hetzij door nieuwe verbindingen in de hersenen langs gevestigde hersencellen (links), hetzij door de vorming van nieuwe vertakkingen van hersencellen (rechts).
En verbindingen die je in de vakantie niet gebruikt, raken verzwakt.
Volgens de theorieën wordt de automatische piloot van de hersenen uitgeschakeld door nieuwe ervaringen, verandering van omgeving en de ontmoeting met vreemde talen en culturen. Verder worden er andere en nieuwe hersencellen geactiveerd.
De wondervitamine D speelt ook een rol. Verhoogde niveaus ervan helpen bij de vorming van nieuwe synapsen – de uiteinden van hersencellen.
Hersengymnastiek heeft langdurig effect
Als je van vakantie terugkomt met een koffer vol nieuwe ervaringen, heb je volgens onderzoek je hersencentra versterkt die gelinkt zijn aan leren, geheugen, creativiteit en kritisch denken.
Bovendien kunnen de ervaringen helpen om op termijn dementie, parkinson en alzheimer op afstand te houden.