Gids: Zo leer je snel een nieuwe taal
Je bent nooit te oud om een nieuwe taal te leren – sterker nog, je kunt het sneller dan je denkt. Volg gewoon deze vijf tips die wetenschappers en taaltrainers van harte aanbevelen.
Het is niet te laat om een nieuwe taal te leren. Onderzoek toont zelfs aan dat volwassenen net zo snel een vreemde taal kunnen oppikken als kinderen.
Maar niet alle benaderingen werken even goed. Daarom hebben wetenschappers een paar leertechnieken getest om te ontdekken welke het beste werken.
We hebben hier vijf van de beste – en meest toegankelijke – methoden verzameld waarmee je een nieuwe taal in recordtijd onder de knie krijgt.
BEGIN
Ga er vol voor
Effect: Je dwingt je hersenen om te leren
Waarom?
Volgens een hardnekkige mythe vinden volwassenen het erg moeilijk om een nieuwe taal te leren. Maar onderzoeken tonen aan dat de meeste mensen op elke leeftijd talen kunnen oppikken – en dat volwassenen er net vaak zo snel in zijn als kinderen. Volwassen beginners kunnen zelfs al snel zinsstructuren vormen op het niveau van moedertaalsprekers. Bovendien houden we onze hersenen scherp als we met taal werken.
Hoe?
Je kunt makkelijk een nieuwe taal leren, zelfs als je het druk hebt. Oefen 15 minuten per dag met een taal-app als Rosetta Stone, Duolingo of Babbel. Probeer de taal te integreren in je dagelijks leven – schrijf bijvoorbeeld boodschappenlijstjes in de nieuwe taal en benoem dingen in je huis met post-its, zodat je de taal blijft tegenkomen. Praat met mensen die de taal spreken, lees artikelen, luister naar podcasts en bekijk films in de nieuwe taal. Als je kunt, ga dan op vakantie in een land waar de taal wordt gesproken.
GOKKEN
Bekijk de zinnen vanboven
Effect: Je krijgt het grote plaatje
Waarom?
Als je een tekst in een nieuwe taal leest, kom je veel onbekende woorden tegen. Veel mensen zoeken alle woorden op – een proces dat zich meer richt op het detail, het woord, dan op de zinnen als geheel. Deze ‘bottom up-strategie’ leidt tot een begrip van de woorden afzonderlijk in plaats van de tekst als geheel. Taaltrainers raden daarom een andere strategie aan: top down. Bekijk de tekst als geheel en ontdek zo de betekenis van woorden en uitdrukkingen.
Hoe?
Terwijl je de betekenis van een tekst probeert te ontdekken, put je uit je kennis en ervaring. Denk voor de betekenis van woorden aan andere talen, zoals je moedertaal, of haal ze uit de context. Lees de hele tekst door en sta niet te lang stil bij afzonderlijke woorden – durf de tekst te scannen. Sta wel even stil bij je aannames en gissingen – zat je er ver naast of juist dichtbij? Je kunt de top down-benadering ook gebruiken bij het luisteren naar podcasts of het bekijken van films in een vreemde taal.
HERHALING
Herhaal woorden op het juiste moment
Effect: Woorden blijven in je geheugen hangen
Waarom?
In het boek Fluent Forever: How to Learn Any Language and Never Forget It uit 2014 introduceert het Amerikaanse taalgenie Gabriel Wyner de techniek van ‘spaced repetition’ als middel om een nieuwe taal te leren. De gedachte is dat het kortetermijngeheugen een zeer beperkte capaciteit heeft. Het kan maar zeven nieuwe stukjes informatie tegelijk aan. Maar door woorden op precies het juiste moment te herhalen, gaan de woorden van het korte- naar het langetermijngeheugen.
Hoe?
In plaats van woorden stampen, herhaal je ze in de dagen en weken nadat je ze geleerd hebt. Het doel is om je hersenen herhaaldelijk bloot te stellen aan de nieuwe woorden zodra je ze dreigt te vergeten. In plaats van je te richten op nieuwe woorden, gaat het erom dat je dezelfde woorden steeds herhaalt, zodat ze in je langetermijngeheugen blijven hangen. Je kunt ook op sommige dagen woorden herhalen en op andere nieuwe woorden leren. Maak van leren een routine in je dagelijks leven.
FILM
Zet de juiste ondertiteling aan
Effect: Je leert schrijven en spreken tegelijk
Waarom?
Onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen hebben ontdekt dat het leren van taal wordt belemmerd als je naar buitenlandse films kijkt met ondertiteling in je moedertaal, vermoedelijk omdat de ondertiteling nooit helemaal aansluit bij het gesproken woord. Je kunt de ondertiteling dus beter uitzetten. Volgens taalkundigen leer je de taal het beste door de film met originele ondertitels te bekijken, dus in de taal die in de film wordt gesproken.
Hoe?
Als je je een vreemde taal eigen wilt maken, zet dan de ondertiteling in je eigen taal uit en de originele ondertiteling aan. Als je naar programma’s of films kijkt met ondertitels in je eigen taal, ben je geneigd om te lezen en niet te luisteren naar wat er gezegd wordt. En als je probeert te luisteren, kun je in de war raken van ondertitels. Wanneer je films bekijkt met ondertitels in de vreemde taal, ondersteunen de geschreven en gesproken tekst elkaar juist.
GEBAREN
Praat met je handen
Effect: Je leert alle aspecten van de taal
Waarom?
Als je een vreemde taal net zo goed wilt beheersen als moedertaalsprekers, is het volgens onderzoekers niet genoeg om de grammatica te kennen en bijvoorbeeld je r te kunnen laten rollen – taal heeft nog meer dimensies, en we praten vaak spontaan en onbewust met onze handen. Gebaren drukken betekenis uit, net als geluiden, en ze verschillen per taal. De hersenen struikelen als iemand de ene taal spreekt maar gebaren gebruikt die meer bij een andere taal horen.
Hoe?
Om de taalcultuur onder de knie te krijgen, maak je gebaren zoals moedertaalsprekers dat doen. Italianen gebaren bijvoorbeeld heel anders dan Nederlanders, en het gaat niet alleen om cultuur, maar ook om verschillende manieren om betekenis uit te drukken. Het advies is dus: Bestudeer zorgvuldig de handgebaren van de bevolking en probeer bewegingen na te bootsen terwijl je spreekt. Vertrouwde gebaren loslaten en nieuwe leren is moeilijk, maar volgens de wetenschappers heel goed mogelijk.