Wat is nicotine?
Nicotine is een stikstofhoudende stof die, samen met cafeïne en morfine, behoort tot de groep alkaloïden die voorkomen in planten van de nachtschadefamilie, waaronder tabaksplanten.
De nicotine in tabaksplanten is giftig voor insecten en beschermt de plant tegen aanvallen van deze dieren. Daarom wordt nicotine ook gebruikt als insecticide.
De tabaksplant produceert nicotine om zich te beschermen tegen plantenetende insecten.
Het gif dat hongerige insecten doodt, is voor mensen stimulerend en kalmerend.
Nicotine maakt dopamine in de hersenen aan en zorgt voor een aangenaam gevoel. Tabaksproducten worden daarom al duizenden jaren door mensen gebruikt.
Rond 6000 v.Chr. kwamen de oorspronkelijke bewoners van Amerika erachter dat tabak kon worden gerookt.
Toen het Amerikaanse continent in de 16e eeuw werd gekoloniseerd, maakte Europa ook kennis met deze gewoonte.
Wat doet nicotine met je lichaam?
Direct na inname heeft nicotine een stimulerend effect op het zenuwstelsel. Je bloeddruk en hartslag stijgen, waarna het hormoon adrenaline en de neurotransmitter dopamine vrijkomen, en het lichaam verdoven. De pijnstillende neurotransmitter beta-endorfine komt ook vrij.
Het zenuwstelsel reageert op de nicotine en wil er steeds meer van. Na verloop van tijd raken je hersenen eraan gewend en wordt het moeilijker om te genieten zonder nicotine.
Nicotine blijft slechts één tot drie dagen in je lichaam, maar toch blijft je lichaam hunkeren naar meer. Dit kan leiden tot verslaving, met ontwenningsverschijnselen tot gevolg.
Typische ontwenningsverschijnselen als je stopt met roken:
- Stemmingswisselingen
- Nervositeit
- Verhoogde eetlust
- Hoofdpijn
Nicotine in verschillende producten
Nicotine zit in allerlei verschillende producten. Hieronder lees je hoeveel nicotine er bijvoorbeeld in sigaretten, waterpijpen en snus zit.
Hoeveel nicotine zit er in sigaretten?
Er zit 0-20 mg/g nicotine in sigaretten.
Sigaretten zijn het meest gebruikte tabaksproduct, ook al twijfelen weinig mensen tegenwoordig nog aan de gevaren van roken.
De hoeveelheid nicotine in sigaretten verschilt van merk tot merk. Een Camel Yellow-sigaret weegt bijvoorbeeld 1 gram en bevat 13,9 milligram nicotine.
Hoeveel nicotine zit er in pruimtabak?
Pruimtabak bevat 2,9-16,6 mg/g nicotine.
Pruimtabak is grof gesneden tabak, waarmee je kunt pruimen. Pruimtabak zit vaak verpakt in kleine zakjes, zoals snus, die elk ongeveer 0,8 gram wegen.
Hoeveel nicotine zit er in sigaren?
Sigaren bevatten 11,1-15,6 mg/g nicotine.
Sigaren bestaan uit gerolde, gefermenteerde tabaksbladeren. Sigaren zijn groter dan sigaretten en daarom bevat een sigaar ook aanzienlijk meer nicotine dan een sigaret.
Hoeveel nicotine zit er in snus?
Er zit 10,3-23,1 mg/g nicotine in snus.
Snus is Zweedse rookvrije tabak die onder de bovenlip wordt geplaatst.
Snus is verpulverde tabak in zakjes van 0,8 gram en is vooral populair in Zweden. Je doet snus onder je bovenlip, dus je hoeft het niet te kauwen of te roken.
Hoeveel nicotine zit er in e-sigaretten?
Er zit 0-17,5 mg/g nicotine in e-sigaretten.
E-sigaretten zijn gevuld met een nicotinehoudende vloeistof. De vloeistof verdampt in de mond tijdens het inhaleren. De vloeistof wordt ook wel e-juice of e-liquid genoemd en kan allerlei smaken en hoeveelheden nicotine bevatten.
Hoeveel nicotine zit er in dokha?
Er zit 23,8-52,8 mg/g nicotine in dokha.
Dokha is sterke tabak uit het Midden-Oosten, vaak vermengd met kruiden en specerijen, die wordt gerookt door een medwakh-pijp.
De tabak is nauwelijks behandeld en bevat zeer veel nicotine.
Hoeveel nicotine zit er in een waterpijp?
Er zit 0,8-20,5 mg/g nicotine in een waterpijp.
Waterpijptabak smaakt zelden naar tabak, maar bevat evenveel nicotine als andere tabaksproducten.
Een waterpijp, ook wel shisha of nargileh genoemd, bestaat uit een reservoir voor water en één of meer slangen voor het roken. Voor de kolf wordt een kommetje met tabak met aromatische stoffen geplaatst.
Hoeveel nicotine zit er in een nicotinepleister?
Er zit 7-25 mg/g nicotine in een nicotinepleister.
Mensen gebruiken nicotinepleisters als ze willen stoppen met roken. De pleisters moeten 16 tot 24 uur blijven zitten, afhankelijk van de instructies op de verpakking.
Na een paar weken kun je overschakelen op een pleister met een lagere dosis.
Hoeveel nicotine zit er in nicotinekauwgom?
Er zit 1-4 mg/g nicotine in nicotinekauwgom.
Nicotinekauwgom met 2 mg nicotine wordt aanbevolen als je meestal minder dan 20 sigaretten per dag rookt.
Nicotinekauwgom wordt gebruikt als mensen willen stoppen met roken, maar toch de drang hebben om te roken.
De nicotine wordt snel in de bloedbaan opgenomen, waardoor de ontwenningsverschijnselen afnemen.
Lees ook over De gevaarlijkste genotmiddelen.
Is nicotine gevaarlijk?
Nicotine is vooral gevaarlijk omdat het mensen ertoe aanzet om tabaksproducten te gebruiken die ziekten zoals COPD en kanker kunnen veroorzaken. De stof zelf is niet kankerverwekkend, maar er zitten kankerverwekkende stoffen in de teer die in tabak zit.
Is nicotine dan wel gevaarlijk? Niet echt, zegt Morten Hesse, psycholoog en universitair hoofddocent aan het Centrum voor Verslavingsonderzoek van de universiteit van Aarhus:
‘Nicotine is relatief giftig, maar je hebt veel nicotine nodig om iemand te vergiftigen, dus je kunt jezelf bijna niet vergiftigen.’
Volgens het Amerikaanse Center for Disease Control heb je ongeveer 60 milligram pure nicotine nodig voor een dodelijke dosis. Een sigaret kan 20 milligram nicotine bevatten, maar je neemt slechts één tot twee gram per sigaret op. Je hebt dus heel wat sigaretten nodig voor een dodelijke dosis.
Vergiftiging ligt echter wel op de loer, bijvoorbeeld als een kind van een sigaret eet of als je de nicotinehoudende vloeistof uit e-sigaretten binnenkrijgt.
Symptomen van nicotinevergiftiging zijn:
- Buikpijn
- Hartkloppingen
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
In het ergste geval kan nicotinevergiftiging leiden tot een verlaagde bloeddruk, een verlaagde hartslag, toevallen en uiteindelijk de dood.