Wetenschappers knippen ernstige ziekte uit genen van embryo
Voor het eerst zijn Amerikaanse wetenschappers erin geslaagd om genen die erfelijke ziekten veroorzaken uit menselijke cellen te verwijderen. Ze deden dat met CRISPR, tot dusver de grootste doorbraak van dit millennium.
In 2012 ontwikkelden wetenschappers de CRISPR-technologie, waarmee kleine DNA-sequenties zeer nauwkeurig weggeknipt en vervangen kunnen worden.
De techniek is buitengewoon veelbelovend. Onderzoekers kunnen bijvoorbeeld ziekten uit de genen van een organisme knippen.
Tot nu toe is CRISPR onder meer toegepast voor gentherapie, waarbij aangetaste gensequenties worden vervangen door gezonde. Een op deze manier behandelde patiënt geeft het oorspronkelijke DNA nog door aan zijn kinderen.
Een andere mogelijkheid is ei- of zaadcellen vóór de conceptie te corrigeren of CRISPR zo vroeg in de embryonale fase toe te passen dat de celdeling nog niet goed op gang is gekomen. Dan zal het aangepaste DNA overgaan op de volgende generatie.
Ziekten uit embryo gehaald
Twee jaar geleden wisten Chinese wetenschappers het DNA van levende menselijke embryo’s aan te passen. Nu heeft een Amerikaans team dat overgedaan en erfelijke ziekten verwijderd bij embryo’s.
Een aantal fouten die de Chinezen maakten, konden de Amerikanen voorkomen. De Chinese ‘genschaar’ had op andere plaatsen in het DNA geknipt dan gepland.
Omdat het wetenschappelijke artikel over het experiment nog niet gepubliceerd is, zijn de details nog niet bekend.
Designerbaby’s
Er zijn veel ethische dilemma’s rond CRISPR. Zo wordt er volop gespeculeerd over designbaby’s: ouders zouden een kind met blauwe ogen, een wipneus en een hoog IQ kunnen bestellen. Wetenschappers manen echter tot kalmte. Een dergelijk scenario is nog ver weg.
Lees meer over CRISPR in Wetenschap in Beeld 10, die half september in de winkels ligt.