Voor veel mensen zijn hoofdpijn, misselijkheid en moeheid de prijs voor een avondje stappen met rijkelijk vloeiende alcohol. Maar hoe erg de kater is, kan per persoon nogal verschillen.
Terwijl sommige mensen nooit een kater krijgen, hebben anderen er zo veel last van dat ze zichzelf een 10 geven op de zogeheten katerschaal – en dat is niet positief.
De oorzaak van deze verschillen ligt deels in de hoeveelheid en het soort alcohol, maar dat is niet de hele verklaring. Onderzoeken duiden op vier oorzaken voor het feit dat niet iedereen een even zware kater krijgt.
1: Biologische mechanismen
Er is geen een-op-eenrelatie tussen de hoeveelheid drank en de ernst van de kater, aldus meerdere onderzoekers.
Er zijn aanwijzingen dat mensen met een variant van het gen ALDH2 vaak ergere katers krijgen dan mensen die dit gen niet hebben.
Als je alcohol drinkt, werkt het enzym alcoholdehydrogenase als een katalysator voor de omzetting van alcohol in het eiwit acetaldehyde. En dit eiwit bevordert de symptomen van een kater.
Onderzoekers denken nu dat een variant van het ALDH2-gen de afbraak van het ‘katereiwit’ acetaldehyde beperkt, wat de kater kan verergeren.
2: Leeftijd en geslacht
Ook de datum op je geboorteakte en je geslacht spelen een rol bij de ervaring van een kater. Dat blijkt uit een studie van onderzoekers van onder andere de Universiteit Utrecht.
Meerdere onderzoeken duiden erop dat de kater met de jaren minder erg wordt. Het bovenstaande scenario is dus voor de meeste mensen een zeldzaamheid.
Daaruit blijkt dat de ernst van een kater afneemt met de leeftijd, en er zijn ook verschillen tussen mannen en vrouwen.
Vooral bij de 18- tot 25-jarigen lijken mannen zwaardere katers te ervaren dan vrouwen. De reden voor dit verschil is nog onbekend.
3: Psychologische factoren
Als je gestrest, depressief of angstig bent, heb je meer kans op een ernstige kater, aldus een Australisch-Nederlands onderzoek.
Dat komt onder meer doordat mensen die in een dergelijke gemoedstoestand verkeren meer geneigd zijn om de wereld vanuit een negatief perspectief te bekijken.
Met een kater kunnen ze de wereld nog negatiever gaan zien, waardoor ze zich slechter voelen dan mensen die vrolijker in het leven staan.
4: Pijnbestrijding
Er is geen eenduidig antwoord op de vraag wie de ergste katers ervaren: hypochonders of pijnontkenners.
Want terwijl een Amerikaans onderzoek erop duidt dat mensen die de neiging hebben pijn te ‘catastroferen’ (overdrijven) meer kans hebben op ernstige katers dan mensen die beter kunnen omgaan met fysieke pijn, blijkt het tegenovergestelde uit andere studies.
Die tonen namelijk aan dat mensen die pijn negeren doorgaans ergere katers ervaren dan mensen die ongemak verdragen.
Hoe voorkom je een kater?
Hoewel meerdere onderzoekers het eens zijn over de oorzaken van katers, is er nog een lange weg te gaan als het gaat om het bestrijden ervan.
Pijnstillers en veel water drinken zijn populaire remedies, maar er is meer onderzoek nodig om feestbeesten hoop te geven op een katervrije wereld.