Een kleverige, gelige brij van huidschilfers, keratine, vetzuren en cholesterol die het buitenste derde deel van je gehoorgang bedenkt en beschermt tegen stof en vuil.
Oorsmeer hebben we allemaal, en er is regelmatig discussie over, want hoe zit het nou met die wattenstaafjes: mag je ze gebruiken of zijn ze uit den boze?
Mikkel Holmelund weet hoe het zit. Hij is KNO-arts in Denemarken en werkt al jaren met het gelige goedje, vooral als het problemen veroorzaakt.
Twee soorten oorsmeer
Oorsmeer varieert in uiterlijk en consistentie, en dat wordt bepaald door je genen.
Uit een studie uit 2014 blijkt dat mensen uit Afrika en Europa meestal vochtig oorsmeer hebben, terwijl droog oorsmeer meer voorkomt in Oost-Azië.
Elders in Azië komen vochtig en droog oorsmeer ongeveer even vaak voor.
Vuil vindt zelf de uitgang
Mikkel Holmelund legt uit dat je oorsmeer niet hoeft te verwijderen, omdat het je oren beschermt en zelfs een licht bacteriedodend effect kan hebben.
Bovendien zit je oor zo ingenieus in elkaar dat de cellen in de bovenste huidlaag in een spiraalvormige baan uit de gehoorgang groeien, ongeveer even snel als je nagels groeien. De gehoorgang zorgt er dus voor dat het kleverige goedje, inclusief het vuil dat eraan is blijven plakken, binnen enkele weken of maanden zijn weg naar buiten vindt.
Eenvoudige truc kan oorsmeer zachter maken
Toch kunnen er soms harde proppen ontstaan, die vast komen te zitten en je gehoor aantasten. Oorsmeer kan ook problemen veroorzaken met hoortoestellen, doordat het de microfoon verstopt of het geluid blokkeert.
Je kunt zelf proberen een harde klomp oorsmeer zachter te maken door op je zij te gaan liggen, een beetje spijsolie in de gehoorgang te druppelen en een paar minuten te blijven liggen. Vaak komt het oorsmeer er daarna vanzelf uit, bijvoorbeeld tijdens het douchen.
Klieren maken bacteriedodende cocktail
Oorsmeer hoort thuis in het buitenste derde deel van je gehoorgang, en daar moet het blijven. Verder naar binnen kan het irritatie en problemen veroorzaken, dus let op dat je het niet naar binnen duwt.
De gelige smurrie wordt geproduceerd door aangepaste zweetklieren in de buitenste gehoorgang en talgklieren.
Met hardnekkige propjes kun je beter naar de huisarts of een specialist die het oor kan uitspuiten of reinigen met een zuigertje onder een microscoop, zodat er geen letsel ontstaat.
Een muur van oorsmeer
Hoewel veel mensen wel gehoord hebben dat wattenstaafjes niets te zoeken hebben in de gehoorgang, zijn ze nog steeds te vinden in talloze badkamerkastjes.
Velen kunnen ze waarschijnlijk zonder complicaties in het buitenste deel van het oor gebruiken, legt Mikkel Holmelund uit. Maar hij waarschuwt ook dat ze oorsmeerpropjes waar veel mensen last van hebben, juist kunnen verergeren.
‘Wattenstaafjes kunnen een muur van oorsmeer creëren die de gehoorgang blokkeert en uitgroeit tot een prop die pijn doet en ellende veroorzaakt,’ zegt hij.
Bovendien kan het schoonmaken zelf irritatie veroorzaken en mogelijk tot een overproductie van afscheiding in het oor leiden. Daarom moet je volgens de oorarts oppassen dat je het niet te vaak doet.
‘Elke dag is te veel – eigenlijk moet je het zo min mogelijk doen,’ zegt hij.