Diep onder de grond, in het Londense metronetwerk, is de lucht vervuild met metaaldeeltjes die zo klein zijn dat ze in het bloed van de vijf miljoen dagelijkse metrogebruikers terecht kunnen komen.
Uit metingen van onderzoekers van Cambridge University blijkt dat sommige deeltjes een diameter hebben van maar vijf nanometer. Dat is 15.000-20.000 keer kleiner dan een mensenhaar.
De concentratie van de microscopische metaaldeeltjes is hoger dan de grenswaarden die de Wereldgezondheidsorganisatie heeft vastgesteld. De wetenschappers van Cambridge konden in hun onderzoeksrapport op de wetenschapssite Nature nog geen concreet gezondheidsrisico formuleren.
Gevonden met magneten
De metaaldeeltjes in de ondergrondse van de metropool zijn zo klein dat ze eerder zijn ontsnapt aan de traditionele vervuilingsmetingen.
Met behulp van een nieuwe methode met magneten in stofmonsters, hebben de onderzoekers de kleine en sterk magnetische deeltjes van het mineraal maghemiet, onderdeel van de ijzeroxidefamilie, gevonden.
De resultaten wijzen erop dat de ijzeroxidedeeltjes al lang op die plek – vooral op de perrons – hangen omdat de oxidatie van ijzer naar maghemiet tijd kost.
Hier overleven de deeltjes, omringd door wachtende passagiers, het beste omdat de ventilatie er het slechtst is.
‘De vele ultrafijne deeltjes kunnen behoorlijk negatieve effecten hebben op de gezondheid, want door hun grootte kunnen ze door de longen de bloedbaan in komen,’ vertellen de onderzoekers – zonder een definitieve gezondheidsconclusie te trekken.
Geen bewijs voor gezondheidsgevaar
De onderzoekers vermelden verder dat blootstelling aan dit soort ultrafijne deeltjes in luchtvervuiling eerder is gerelateerd aan een aantal ernstige gezondheidsrisico’s.
Het gaat onder meer om astma, dementie, longkanker, hart- en vaatziekten en verminderde cognitieve vaardigheden en hersenschade – en ijzeroxidedeeltjes kunnen leiden tot alzheimer.
Maar Londense forenzen kunnen in principe nog wel onbezorgd ademen.
Hoewel roken de grootste oorzaak is van longkanker, blijkt uit het Britse onderzoek dat luchtvervuiling één op de tien gevallen van longkanker veroorzaakt.
Lees ook:
‘Er is nog geen eenduidig bewijs dat blootstelling aan deeltjes in een ondergronds metrosysteem gevaarlijker is dan de luchtverontreiniging op andere locaties,’ schrijven de onderzoekers.
Uit onderzoek van het metrosysteem van Stockholm bleek eerder dat reizigers vergeleken met mensen die buiten werkten in de Zweedse hoofdstad geen groter risico hadden op onder meer bloedproppen in het hart.