De beroemde ijsmummie Ötzi is misschien niet wie we dachten dat hij was

Uit nieuw DNA-onderzoek blijkt hoe het 5300 jaar oude lichaam er echt uit heeft gezien.

Een 10 jaar oude reconstructie van de ijsmummie Ötzi, die 5300 jaar geleden stierf en die er klaarblijkelijk heel anders uitzag dan we eerder dachten.

© South Tyrol Museum of Archaeology

De ijsmummie Ötzi fascineert wereldwijd al mensen sinds 1991, toen twee wandelaars op zijn 5300 jaar oude lichaam stuitten, hoog in de Ötztaler Alpen tussen Oostenrijk en Italië.

Bijna elk deel van het 160 centimeter lange lichaam van Ötzi is uitvoerig onderzocht.

Maar blijkbaar verbergt Ötzi nog steeds dingen voor ons.

In 2012 namen onderzoekers van de universiteit van Saarland DNA-monsters van Ötzi, waaruit bleek dat hij afstamde van Oosterse en Kaukasische jager-verzamelaars.

Sindsdien wordt Ötzi afgebeeld met lang haar en een bleke huid.

Maar de onderzoekers geloven dat de monsters uit 2012 vervuild waren met DNA van moderne mensen, wat tot onjuiste resultaten heeft geleid.

De nieuwe studie, waarin gebruik werd gemaakt van betere DNA-bemonstering, trekt daarom de eerdere aanname over uiterlijk en afkomst van Ötzi in twijfel.

Nieuw portret

Volgens de onderzoekers van het Max Planck Instituut en Eurac Research tonen DNA-analysen van Ötzi’s genoom aan dat de ijsmummie waarschijnlijk een donkere huid had en kaal was toen hij stierf.

DNA-markers voor huidpigmentatie laten zien dat Ötzi veel meer melanine in zijn huid had dan verwacht.

Melanine is een stof die de kleur van je haar, ogen en huid bepaalt. Hoe meer melanine, hoe donkerder de kleur.

Daarnaast toont de studie aan dat Ötzi genetische markers voor kaalheid bij mannen had en dat hij hoogstwaarschijnlijk kaal was toen hij stierf.

Door eerdere studies hebben we ten onrechte aangenomen dat Ötzi een donkere huidskleur had door de duizenden jaren dat hij in het ijs lag.

© South Tyrol Museum of Archaeology

Volgens de onderzoekers is dat best logisch, als je kijkt naar de ijsmummie, die donker van kleur is geen haar heeft.

‘Ik was eerst verrast, maar toen ik erover nadacht, verklaarde het het uiterlijk van de mummie veel beter,’ zegt coauteur Albert Zink, mummie-onderzoeker bij Eurac Research, in een persbericht.

Turkse afkomst

Volgens de onderzoekers geven de nieuwe DNA-analysen van Ötzi ook aanleiding om de aanname van een Kaukasische afkomst opnieuw te beoordelen.

Het nieuwe onderzoek onthult dat Ötzi een groot deel van zijn genen gemeen had met de vroege boeren uit Anatolië, in wat nu Turkije heet. Deze mensen migreerden later naar het gebied tussen Oostenrijk en Italië, waar ze een geïsoleerd bestaan leidden.

De onderzoekers vonden ook genetische markers die aantonen dat de beroemde ijsmummie waarschijnlijk diabetes had en dik was toen hij stierf.

Hierdoor moeten we concluderen dat we er lange tijd naast zaten, wat Ötzi’s uiterlijk betreft.

En dat de fysieke reconstructie op de afbeelding in dit artikel herzien moet worden.