Meer dan 200 mensen kwamen om bij de zware overstromingen die het westen van Duitsland en delen van België, Nederland, Oostenrijk en Italië teisterden.
Nieuw onderzoek toont aan dat de klimaatverandering niet alleen meer vocht in de atmosfeer vasthoudt, maar er ook voor zorgt dat buien zich langzamer verplaatsen: een desastreuze combinatie.
Klimaatwetenschappers waarschuwen al lang voor een toekomst waarin extreme weersomstandigheden zich vaker en heviger zullen voordoen.
Overstromingen kosten levens en miljoenen
Half juli 2021 viel er heel veel regen in Duitsland en België. De Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts en Saarland werden zwaar getroffen omdat zij dicht bij de Rijn en zijn zijrivieren liggen.
In sommige gebieden viel in twee dagen tijd 148 liter per vierkante meter. Dit is bijna het dubbele van de 80 liter per vierkante meter die in een gemiddeld jaar in heel juli valt.
De rivier de Ahr trad op 15 juli buiten zijn oevers en zette het dorp Insul in Rijnland-Palts onder water.
In Keulen, de grootste stad van Noordrijn-Westfalen, kwam in 24 uur 154 millimeter naar beneden, waarmee het vorige record van 95 millimeter werd verpletterd.
Al dat water deed de grote rivieren snel buiten hun oevers treden, en op veel plaatsen kwam het water hoger dan ooit tevoren.
De overstromingen vernielden het elektriciteitsnet en bruggen, hele wijken werden verwoest en in alleen al in Duitsland vielen minstens 150 doden.
De autoriteiten hebben nog geen volledig beeld van de omvang van de schade, maar geschat wordt dat de ramp de verzekeringsmaatschappijen alleen al ruim 5 miljard euro zal kosten.
Opwarming geeft meer regen
Klimaatdeskundigen waarschuwen al jaren dat de opwarming van de aarde leidt tot hevigere regens en overstromingen.
Het water op aarde bevindt zich in een kringloop. Water uit zeeën en rivieren verdampt, waarna het opstijgt, afkoelt en wolken vormt. Als die wolken het water loslaten als neerslag, stroomt het via rivieren en het grondwater weer in zee en begint de kringloop van voren af aan.
Als de temperatuur stijgt, kan de lucht meer water bevatten: 7 procent meer waterdamp per graad Celsius. Daardoor ontstaat er meer regen als het water moet worden vrijgegeven.
Sinds begin 20e eeuw is de aarde één graad warmer geworden als gevolg van door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen, zoals ontbossing en de uitstoot van broeikasgassen.
Toekomst ziet er nat en wild uit
De zomer van 2021 is op verschillende plaatsen extreem heet. Aan de Amerikaanse en Canadese noordwestkust werden tijdens een hittegolf in juni en juli nieuwe warmterecords gevestigd, en in Moskou en Helsinki werd de warmste junidag ooit gemeten.
Volgens een nieuw verslag worden felle buien bovendien trager door de klimaatverandering, waardoor overstromingen plaatselijker, maar heviger worden.
Gebieden met veel water dicht bij de bergen zijn bijzonder kwetsbaar. Meer water geeft meer verdamping, en door de bergen wordt de vochtige lucht omhoog gedirigeerd, waar hij sneller afkoelt en wolken vormt.
In 2100 zullen streken bij rivieren en zeeën 14 keer zo vaak als nu te maken krijgen met wolkbreuken, zo denken onderzoekers.
Als er geen maatregelen genomen worden, zullen overstromingen steeds meer levens eisen en grote schade aanrichten.