Zuidpool smelt: zee-ijs krimpt tot laagste niveau ooit
De Zuidpool liet de opwarming van de aarde tot nu toe grotendeels aan zich voorbijgaan, maar nu is de bevroren reus ontwaakt. Het zee-ijs bij het continent is op het laagste niveau aller tijden.
De pinguïns moeten het met zo’n 500.000 vierkante kilometer minder zee-ijs doen bij de Zuidpool vergeleken met hetzelfde tijdstip vorig jaar. Dat is een nieuw record.
De observatiesatellieten van NASA brachten deze maand geen goed nieuws: het zee-ijs rond de Zuidpool is in de eerste maanden van 2017 gekrompen tot het laagste niveau sinds het begin van de metingen in 1979.
Op 22 februari was er nog maar 2,2 miljoen vierkante kilometer zee-ijs over bij Antarctica, tegen 2,7 miljoen vierkante kilometer vorig jaar rond die tijd.
Het zee-ijs bij de Zuidpool is in de eerste maanden van 2017 (blauwe lijn) kleiner van omvang dan in het recordjaar tot nu toe, 1997 (groene lijn). De grijze lijn geeft het gemiddelde niveau van het zee-ijs tussen 1981 en 2010 weer. Bron:_ NSIDC (_National Snow and Ice Data Center, VS)
Antarctica is instabiel geworden
De afsmelting van het ijs baart de deskundigen, die al wisten dat het zee-ijs bij de Noordpool sterk afkalft, ernstig zorgen. Tot nu toe lieten de gegevens van het gebied rond de Zuidpool geen duidelijke trend zien.
Er waren telkens pieken en dalen te zien in het afsmelten en aanvriezen door de jaren heen, en in sommige jaren, zoals 2012, was het beeld zelfs vrij gunstig.
Maar nu is er geen reden meer voor optimisme.
‘[De nieuwe cijfers] duiden erop dat Antarctica instabiel is geworden als gevolg van de hogere temperaturen,’ aldus meteoroloog en klimaatexpert Jesper Theilgaard in Ritzau.
Domino-effect bedreigt ijsmassa’s – en de planeet
De gevolgen zijn zeer tastbaar.
Grote ijssschotsen dreigen los te komen van het zee-ijs bij de Zuidpool – sterker nog, het gebeurt al – en in het ergste geval kunnen gigantische gebieden met zee-ijs uit elkaar vallen en geheel verdwijnen.
Een ijsschots zo groot als Bali staat op dit moment op het punt om af te breken ten westen van de Zuidpool.
Daardoor zal de zeetemperatuur stijgen, want water absorbeert meer warmte dan ijs, en de gletsjers en ijskappen op Antarctica zelf zullen de isolerende laag die het zee-ijs vormt, kwijtraken.
Die combinatie kon wel eens rampzalig worden, want als het landijs eenmaal begint te smelten, dan zal de zeespiegel wereldwijd niet alleen beduidend stijgen, de warmteafgifte aan de atmosfeer neemt ook toe doordat het isolerende ijs verdwijnt.