De wilg die met zijn takken zwaait in het veenland. De eenzame, knoestige eik in het weiland. De beuk die zachtje wiegt aan de bosrand.
Bomen worden al langer gezien als een waardevol wapen in de strijd tegen het stijgende CO2-gehalte in de atmosfeer, dat voor hogere temperaturen zorgt en daardoor een beslissende rol speelt in de klimaatverandering.
‘Maar waar moeten we bomen planten?’ Die vraag was nooit makkelijk te beantwoorden. Maar nu doet een team van de universiteit ETH-Zürich met een nieuw onderzoek een aardige poging.
Een bos ter grootte van Venezuela
Met behulp van 80.000 satellietfoto’s van de Google Earth Engine en kunstmatige intelligentie die de bodemtoestand, het klimaat en de hoogte in kaart bracht, bepaalden de onderzoekers welke bossen potentie hebben.
Op de foto’s was te zien waar beschermde gebieden en nationale parken liggen en welk gedeelte van een bepaald gebied bedekt is met bos. Zo konden de onderzoekers ook bepalen hoeveel bomen er níét zijn en voor hoeveel extra bomen er plek is.
En het blijkt dat er ruimte is voor maar liefst 900 miljoen hectare nieuw bos, zonder dat dat ten koste gaat van bestaande bossen, landbouwgebieden of steden, zo stellen de wetenschappers. Dat komt overeen met 1,76 procent van het oppervlak van de aarde: een gebied zo groot als Venezuela.
Deze bossen moeten bestaan uit 500 miljard bomen, die eenmaal volgroeid 200 gigaton CO2 uit de atmosfeer kunnen halen. Dat zal het huidige CO2-gehalte met circa 25 procent terugbrengen, zo staat te lezen in het rapport.
Meer dan de helft van deze nieuwe bossen moet in zes landen komen: Rusland (151 miljoen hectare), de VS (103), Canada (78), Australië (58), Brazilië (50) en China (40).
Zo werkt fotosynthese
Water wordt opgenomen via de wortels.
De zon geeft lichtenergie.
Bladgroenkorrels met chlorofyl.
Kooldioxiode wordt opgenomen door poriën in het blad.
Zuurstof komt vrij door poriën in het blad.
Glucose verlaat het blad en wordt omgezet in energie.
Gouden bergen
Volgens critici beloven de wetenschappers gouden bergen.
Zo zou het bijvoorbeeld tientallen jaren duren voordat de bomen groot genoeg zijn om 25 procent van het CO2 in de atmosfeer te absorberen. Misschien wel 100 jaar.
Een ander nadeel is dat meer dan de helft van de nieuwe bossen in slechts zes landen moet komen.
Volgens het rapport is ‘herstel van bossen de effectiefste oplossing om de klimaatcrisis te remmen’. En bomen zijn fantastische CO2-stofzuigers, maar ze absorberen geen andere broeikasgassen als methaan, die ook een belangrijke bijdrage leveren aan de opwarming van de aarde.
De wetenschappers die het rapport opstelden, wijzen er zelf ook op dat het herbebossingspotentieel er heel anders uitziet als je tot 2050 wacht, wanneer tropische bossen het moeilijk krijgen door de verwachte temperatuurstijging van 1,5 °C.