Er is 20 procent kans dat de wereld afkoerst op een temperatuurstijging van 1,5 graden in 2024. Dat is de conclusie van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) na een jaar, 2020, dat in de top 3 van warmste ooit belandde.
Dat verbaast de WMO, want de laatste maanden van 2020 stonden in het teken van het verschijnsel La Niña, dat de aarde juist afkoelt. Maar dus niet genoeg om de door de mens veroorzaakte klimaatverandering te compenseren.
De WHO berekent de gemiddelde temperatuur door gegevens te combineren van o.a. NASA en NOAA, dat metingen uitvoert op schepen en boeien.
Daarnaast worden miljoenen waarnemingen uit lucht en zee in een computermodel gestopt, dat een totaalbeeld opstelt van de atmosferische omstandigheden. Zo is ook iets te zeggen over plaatsen waar geen metingen gedaan zijn, bijvoorbeeld de poolgebieden.
We stevenen op een ramp af
De gemiddelde temperatuur op aarde bedroeg in 2020 14,9 °C . Dat is circa 1,2 graden meer dan vóór de industrialisatie in de 19e eeuw, toen de mens via de industrie broeikasgassen in de atmosfeer begon te pompen.
In 2015 ondertekenden 196 landen het Akkoord van Parijs, waarmee ze zich ertoe verplichtten de temperatuurstijging onder de 2 °C te houden – en als het even kan onder de 1,5 °C om de meest rampzalige gevolgen te vermijden.
We zijn dus al bezig die doelstelling te overschrijden, en mogelijk schieten we er ver overheen. Volgens secretaris-generaal António Guterres duiden de nieuwe cijfers erop dat we afkoersen op een temperatuurstijging tussen de 3 en de 5 graden in 2100.
Een stijging van 5 °C zal rampzalige gevolgen hebben voor het leven op aarde. Biodiversiteit zal verdwijnen, honderden miljoenen mensen krijgen te maken met droogte en hongersnood en de zeespiegel zal 10 tot 60 meter stijgen.
Venetië, Tokio, New York en Sydney zouden onderlopen.
Het goede nieuws: het klimaat is nog te stabiliseren
Er is gelukkig nog hoop. Een aantal onderzoeken suggereert dat het klimaat sneller gestabiliseerd kan worden dan eerdere modellen lieten zien.
Dat komt doordat de natuur meer overtollig CO2 kan opnemen dan onderzoekers eerder aannamen. Als we de uitstoot van CO2 tot nul kunnen terugbrengen, kan het klimaat zichzelf daardoor in een paar decennia stabiliseren, zo denken wetenschappers.
Maar dan mogen we dus überhaupt geen broeikasgassen meer uitstoten. En het onderzoek van de WMO wijst erop dat we heel veel vaart moeten maken.