De lekkere visfilet die je bij de visboer haalt, heeft gevolgen voor het klimaat. Want de vis is hoogstwaarschijnlijk gevangen met een bodemtrawl.
Deze vorm van visserij ligt al langer onder vuur omdat hij de zeebodem beschadigt.
En nu blijkt uit nieuw onderzoek van 26 internationale wetenschappers dat bodemtrawlvisserij ook bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Net zo veel als het vliegverkeer zelfs.
Zware netten woelen CO2 op
Een bodemtrawl is een groot net met gewichten, dat achter een vissersboot over de zeebodem wordt gesleept. Zo vang je dieren die daar leven, zoals Noorse kreeft, garnalen, schol en kabeljauw.
Maar als zo’n net over de bodem sleept, verwoest het ook de structuur en de planten – zoals een ploeg die over het veld wordt getrokken.
De zeebodem vormt de grootste koolstofopslag ter wereld. De koolstof kan er tienduizenden jaren worden vastgehouden zonder de atmosfeer in te lekken.
Maar als de netten de sedimenten omwoelen, gaat de koolstof verbindingen aan met het water. Daardoor verzuurt de zee en wordt het leven bedreigd.
Bovendien kunnen zeeën maar een beperkte hoeveelheid koolstof opslaan. Als er koolstof bijkomt door de trawlvisserij, kan de zee minder CO2 uit de lucht opnemen. Bovendien vrezen onderzoekers dat een groot deel van de koolstof in de atmosfeer belandt.
Er dreigt dus een ramp voor het zeemilieu en het klimaat.
Bodemtrawlvisserij stoot zo’n 1 miljard ton CO2 per jaar uit. Dat is evenveel als de uitstoot van Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië bij elkaar.
Ter vergelijking: de luchtvaart stootte in 2019 zo’n 0,9 miljard ton CO2 uit, bijna 2 procent van de totale wereldwijde uitstoot.
Strategische bescherming is win-win-win
Maar de situatie is niet uitzichtloos: de wetenschappers hebben een voorstel waarbij iedereen wint.
Door stratetisch gekozen stukken zee te beschermen, wordt de biodiversiteit behouden en wordt de CO2-uitstoot vrijwel geëlimineerd. Bovendien laat de ervaring zien dat het bestrijden van overbevissing op termijn tot een betere opbrengst leidt, want de vis kan zich herstellen in de beschermde gebieden.
Je kunt zelfs van een win-win-winsituatie spreken.
Overbevissing is schadelijk voor het ecosysteem van de zee en het klimaat. Daarom willen de onderzoekers strategisch uitgekozen gebieden beschermen.
De onderzoekers kunnen de beste gebieden aanwijzen met een database die de zeeën indeelt in vierkanten van 50 bij 50 kilometer. Aan de hand van gegevens over fauna, koolstofdichtheid en visserijpatronen is te bepalen waar bescherming het gunstigst uitpakt.
Als je slechts 4 procent van de zeebodem beschermt, daalt het risico op een ernstige verslechtering van de klimaatcrisis met 90 procent.
De wetenschappers hebben echter een ambiteuzer voorstel: bijna een derde van de zeeën moet worden beschermd.
Zo is de winst voor biodiversiteit, visserij en klimaat optimaal.